Sultanija
36°26′N 48°47′E / 36.433°N 48.783°E / 36.433; 48.783
| Sultanija | |
|---|---|
 Svjetska baština – UNESCO | |
 | |
 Iran   Sultanija | |
| Registriran: | 2005. (29. zasjedanje) |
| Vrsta: | Kulturno dobro |
| Mjerilo: | ii, iii, iv |
| Ugroženost: | no |
| Referenca: | UNESCO |
Sultanija (perz. سلطانيه; dosl. Carska) je bila negdašnja prijestolnica Ilhanida, iranskih vladara mongolskog podrijetla iz 14. vijeka, koja se nalazi u Zandžanskoj pokrajini na sjeverozapadu Irana odnosno oko 240 km zapadno od Teherana.
Središnja znamenitost Sultanije je Mauzolej kana Oldžeitua, vladara Ilhanata od 1280. do 1316. godine, poznat i kao „Kupola Sultanije”. On je podignut između 1302. i 1312. godine i najstarija je kupola s dvostrukim stijenkama u Iranu. Težinom od oko 200 tona i visinom od 49 metara od dna građevine, ona je jedna od najvećih kupola od opeke na svijetu, poslije kupola Firentinske katedrale i Aja Sofije. Njezina važnost u islamskoj arhitekturi se može usporediti s utjecajem Brunelleschijeve kupole firentinske katedrale na renesansnu arhitekturu. Snažno je utjecala na izgled Mauzoleja Hodže Ahmeda Jasavija u Kazahstanu i Tadž Mahala u Indiji, a prema mišljenju italijanskih stručnjaka i na samu Brunelleschijevu kupolu. Zbog toga je Sultanija 2005. godine upisana na UNESCO-v popis mjesta svjetske baštine u Aziji i Oceaniji.
Većina vanjskih ukrasa Oldžeituovog mauzoleja je izgubljena, ali su iznutra sačuvani izvrsni mozaici, keramika i freske. Eksterijer se trenutačno restaurira pod vodstvom Iranskog ministarstva kulture.
Galerija
-
Freska s prikazom negdašnjeg izgleda Sultanije -
Presjek Oldžeituovg mauzoleja -
Mozaik na podu mauzoleja -
Freskom oslikani svod -
Mauzolej Ogli Čalabija
Vanjske veze
- Službena stranica Arhivirano 2006-06-14 na Wayback Machine-u (en) Preuzeto 28. svibnja 2011.
- Video Sultanije
- Farnoush Tehrāni, The Crown of All Domes, sa Jadid Online, 31. 12. 2009., na perzijskom: [1].
• Audio slideshow: [2] (6 min 45 sec) - Iran: Sedam lica civilizacije - Šesto lice: Poput čempresa Arhivirano 2011-08-12 na Wayback Machine-u (Iran.hr)
- Ostali projekti
 | U Wikimedijinoj ostavi ima još materijala vezanih za: Sultanija |
- p
- r
- u
perzijski / parsi (800–300 pne.) • partski / parti (300 pne.–700) • horasanski / horasani (700–1000) • rajski / razi (1000–1300) • azarski / azari (1300–1500) • isfahanski / isfahani (1500–1925)
Drevni: elamski (3200–539 pne.) • medijski (728–550 pne.) • ahemenidski (550–330 pne.) • seleukidski (312–247 pne.) • partski (247 pne.–224) • sasanidski (224–651)
Islamski: samanidski (819–999) • bujidski (934–1055) • gaznavidski (963–1187) • guridski (1148–1215) • seldžučki (1037–1194) • ilhanidski (1256–1335) • timuridski (1370–1507) • safavidski (1501–1736) • kadžarski (1785–1925)
Islamski: samanidski (819–999) • bujidski (934–1055) • gaznavidski (963–1187) • guridski (1148–1215) • seldžučki (1037–1194) • ilhanidski (1256–1335) • timuridski (1370–1507) • safavidski (1501–1736) • kadžarski (1785–1925)
Anšan • Amol • Ardabil • Balh • Bam • Buhara • Damgan • Derbent • Dura-Europos • Ekbatana • Firuzabad • Gazni • Gurgandž • Hatra • Hekatompil • Herat • Isfahan • Istahr • Jazd • Kašan • Kazvin • Kom • Ktezifont • Maraga • Mašhad • Merv • Nisa • Nišapur • Pasargad • Perzepolis • Raj • Šahrisabz • Samarkand • Sultanija • Širaz • Šuštar • Suza • Tabriz • Taht-e Sulejman • Teheran • Zandžan • Zarandž
Ab-anbar • Andaruni • Ajvan • Bazar • Biruni • Čahar-bag • Džamija • Gonbad • Hašt-behešt • Hašti • Hovz • Imamzade • Jakčal • Kanat • Karavansaraj • Kuče • Pandždari • Sahn • Stup • Šabestan • Talar • Tekija • Vjetrohvat • Vrtovi
Umjetnost • Urbanizam • Islamska arhitektura • Moderna arhitektura (1925–2024)
Arhitekti • Gradovi (planirani • historijske prijestolnice) • Ab-anbari • Bazari • Crkve • Džamije • Imamzada • Karavansaraji • Kupole • Mauzoleji • Mostovi • Palače • Sinagoge • Stadioni • Tornjevi • Utvrde • Vrtovi
| |||
|---|---|---|---|
 | Armenski samostan sv. Tadeja i sv. Stjepana • Bam s kulturnom okolicom • Behistunski natpisi • Dašt-e Lut • Elamitski zigurat i drevni grad Čoga Zanbil • Golestanska palača u Teheranu • Gonbad-e Kabus • Hirkanijske šume • Jazd • Perzijski kanati (Akbarabad • Balade • Gonabad • Govhar • Hasanabad-e Mošir • Ibrahimabad • Kasemabad • Mjesečev • Mozdabad • Vazvan • Zarč) • Kulturni krajolik Majmanda • Trg Nakš-e Džahan u Isfahanu • Pasargad • Perzepolis • Perzijski vrtovi (Abasabad • Akbarije • Čehel-Sotun • Dolatabad • Eram • Fin • Pahlavanpur • Pasargad • Šahzade) • Grobnica šejha Safija • Saborna džamija u Isfahanu • Sasanidski arheološki krajolik regije Fars • Spaljeni grad • Sultanija • Suza • Šuštarski hidraulički sistem • Tabriški bazar • Taht-e Sulejman |  | |
Iranska nematerijalna svjetska baština Iranski muzički reportoar tradicijskih kompozicija Radif • Proslava iranske Nove godine Novruz1) • Tradicionalne vještine izrade kašanskih tepiha • Tradicionalne vještine izrade farskih tepiha • Ritualna dramska umjetnost Tazije • Rituali pahlavani i zurhane • Horasanska muzika bahšija • Tradicionalne vještine izrade i jedrenja lendžima u Perzijskom zaljevu • Dramsko pripovijedanje Nakali • Rituali Kališujan u Mašhad-e Ardehalu kod Kašana | |||
1) Slavi se u još desetak država sa značajnim udjelom iranskog stanovništva. | |||
