Língua lacandona

Lacandão

Jach-tʼaan (xatʃ tʼaːn

Falado(a) em: México
Região: Chiapas
Total de falantes: 600 (2015)
Família: Maia
 Yucateca
  Yucatec–Lacandona
   Lacandão
Códigos de língua
ISO 639-1: --
ISO 639-2: ---
ISO 639-3: lac

Lacandão (Jach-tʼaan na ortografia revisada do Instituto Nacional de Lenguas Indígenas) é uma língua maia falada por cerca de 600 pessoas da etnia Lacandon no estado de Chiapas no México. [1] Em Chiapas, o Lacandon é falado em Betel Lacanjá San Quintín, Lago Metzaboc, Metzaboc e Najá.

Os falantes nativos de Lacandão referem-se à sua língua como "Jach tʼaan" ou "Hach t'an". A maioria dos Lacandones fala de Lacandon Maia. A maioria também fala espanhol.

Fonologia

Consoantes

Labial Alveolar Palatal Velar Glotal
Nasal m [m] n [n]
Plosiva aspirada p [p̪ʰ]1 t [tʰ] k [kʰ] 7 [ʔ]
ejetiva [pʼ] [tʼ] [kʼ]
implosiva [ɓ]
Africada aspirada tz [tsʰ] ch [tʃʰ]
ejetiva tzʼ [tsʼ] chʼ [tʃʼ]
Fricativa s [s] x [ʃ] h [ʜ]
Aproximante l [l] y [j] w [ʋ]
Vibrante r [ɾ]

Amostra de texto

Pai Nosso

Caj u yaꞌaraj Jesús:―A jeꞌ quin camsic techex. Cʌnex a tꞌʌnex Cꞌuj. Arex tiꞌ Cꞌuj: Ic Tet caꞌanan, ca waꞌariquex tiꞌ. Caꞌ u sʌjtejob a cꞌabaꞌ tu cotor mac, Cꞌuj. Sebquintej a tar Cꞌuj quir a reyintic Cꞌuj ich yocꞌocab ―quechex tiꞌ―. Caꞌ in quibob a tꞌʌn Cꞌuj teꞌ yocꞌocab an ten bic u quibicob a tar caꞌananoꞌ, a yʌjmasirob a tꞌʌn tech Cꞌuj ―quechex tiꞌ―. Chuquej tenob in woꞌoch waj, soc tiꞌtiꞌ tenob. Caꞌ a jawsej in siꞌpirob ―quechex tiꞌ Cꞌuj―, an ten bic caꞌ in jawsej u siꞌpirob in racꞌob. Taquej a tenob, tu cu tumtic in worob a quisinoꞌ ―quechex tiꞌ Cꞌuj―. A techoꞌ, Cꞌuj, cꞌuchaꞌan a wor a reyintic ich yocꞌocab. A techoꞌ, Cꞌuj, yʌn a mucꞌ quir a reyintic ich yocꞌocab. Caꞌ u quiꞌ cꞌujintiquech, Cꞌuj, tu cotor mac ich yocꞌocab. Caꞌ u cꞌujintiquech munt qꞌuin ―quechex ti

Notas

  1. México: Lenguas indígenas nacionales

Ligações externas

  • [https://www.omniglot.com/writing/lacandon.htm Lacandon em
  • [https://www.ethnologue.com/language/lac Lacandon em
  • [http://www.native-languages.org/lacandon.htm Lacandon em
  • [http://www.famsi.org/mayawriting/dictionary/boot/lacandon-de-naja_based-on_bruce1968.pdf Lacandon em
  • [https://sic.cultura.gob.mx/ficha.php?table=inali_li&table_id=40 V
  • [https://aulex.org/es-lac/ Lacandon em
[Categoria:Línguas maias|Lacandon]]