Wolframit
Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
Skład chemiczny | wolframian żelaza i manganu ((Fe,Mn)[WO4]) | ||
---|---|---|---|
Twardość w skali Mohsa | 5–5,5 | ||
Przełam | nierówny | ||
Łupliwość | doskonała | ||
Pokrój kryształu | tabliczkowy, słupkowy, igiełkowy | ||
Układ krystalograficzny | jednoskośny | ||
Gęstość minerału | 7,14–7,54 g/cm³ | ||
Właściwości optyczne | |||
Barwa | brunatna, brunatnoczarna, czarna, niekiedy czerwonobrunatna | ||
Rysa | brunatna, brunatnoczarna, czarna | ||
Połysk | półmetaliczny, tłusty | ||
|
Wolframit – minerał z gromady wolframianów, jeden z najważniejszych minerałów wolframu[1]. Należy do minerałów rozpowszechnionych tylko w niektórych regionach Ziemi.
Nazwa pochodzi od niem. Wolf = wilk i Rahm = brud, kopeć, piana, jak pogardliwie nazwano ten minerał, znalazłszy go w miejscu, w którym spodziewano się znaleźć cynę: (piana), była używana przez niemieckich górników; nawiązuje do trudności (tworzenie piany), jakie napotykano przy wytopie cyny z rudy zawierającej domieszki wolframitu (J.G. Wallerius, 1747 r.)[2].
Współcześnie w literaturze fachowej spotyka się zdecydowane opinie wskazujące, że zamiast nazywania minerałów o składzie (Fe,Mn)[WO4] wolframitem (bez ustalania zawartości żelaza i manganu), minerały te powinno się klasyfikować bądź jako hübneryt (MnWO4), bądź jako ferberyt (FeWO4)[2].
Charakterystyka
Właściwości
Tworzy kryształy tabliczkowe, słupkowe, igiełkowe, często wykazujące wyraźne, podłużne zbrużdżenia. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, tabliczkowych, płytkowych. Jest kruchy, nieprzezroczysty, stanowi ogniwo pośrednie ciągłego szeregu izomorficznego: ferberyt – hübneryt, w którym żelazo i mangan mogą się wzajemnie dowolnie zastępować.
Występowanie
Występuje w żyłach hydrotermalnych wysokotemperaturowych oraz w niewielkich ilościach w pegmatytach.
Miejsca występowania:
- W Polsce: w granitach Paszkowic k. Jawora, w pegmatytach karkonoskich Szklarskiej Poręby.
Zastosowanie
- główna ruda wolframu – 76,5% WO3 (twarde stopy do produkcji narzędzi i płyt pancernych),
- włókna wolframowe mają zastosowanie w żarówkach (wolfram topi się w temp. 3410 °C),
- stosowany do urządzeń pomiarowych, aparatów rentgenowskich,
- stosowany do produkcji niektórych barwników.
Przypisy
Bibliografia
- G.G. Gormaz, J.J. Casanovas: Atlas mineralogii. Wiedza i życie, 1992.
- R. Hochleitner: Minerały i kryształy. Muza, 1994.
- W. Heflik, L. Natkaniec-Nowak: Minerały Polski. Antykwa, 1998.
- J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, 2003.
- W. Schumann: Minerały świata. Oficyna Wydawnicza „Alma – Press”, 2003.
Linki zewnętrzne
- Artykuł o wolframicie na stronie Webmineral.com (ang.)
- wolframit na stronie Mindat.org (ang.)
| Ta sekcja od 2021-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji. |
- Britannica: science/wolframite
- Universalis: wolframite
- SNL: wolframitt
- Catalana: 0151376
- identyfikator minerału w Mindat: 32574