Wielkie Rowy Afrykańskie

Wikipedia:Weryfikowalność
Ten artykuł od 2014-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Wielkie Rowy Afrykańskie
Krajobraz północnej Tanzanii

Wielkie Rowy Afrykańskie – jednostka geograficzna we wschodniej części Afryki obejmująca zespół południkowo rozciągniętych rowów tektonicznych (ryftów). Jej charakterystycznym elementem są strome zbocza i dna częściowo wypełnione jeziorami. Rowy powstały na skutek oddalania się płyty afrykańskiej od płyty arabskiej i somalijskiej, co prowadzi do powolnego (natomiast bardzo szybkiego w skali czasu geologicznego) oddzielania się cypla wschodniej Afryki z Wyżyną Wschodnioafrykańską od większej części kontynentu afrykańskiego. Rowy wschodnioafrykańskie są zauważalne na hipsometrycznej mapie Afryki, a wyraźnie widoczne na mapie geomorfologicznej.

Wielkie Rowy Afrykańskie powstały ok. 20 mln lat temu[1].

Przedłużeniem Wielkich Rowów Afrykańskich jest rów Morza Czerwonego i Rów Jordanu. Długość całego układu Wielkich Rowów Afrykańskich od Syrii do Mozambiku wynosi 6 tys. km. Powstały one w wyniku ruchów tektonicznych i wylewów lawy – są formą doliny ryftowej. Ich rozwój zaczął się około 35 mln lat temu w rejonie Morza Czerwonego, polegał na odsuwaniu się płyty litosferycznej, na której leży kontynent afrykański, od płyty Półwyspu Arabskiego i reszty Azji; postępował stopniowo ku południowi, gdzie wschodnia Afryka zaczęła się oddzielać od pozostałej części kontynentu około 15 mln lat temu.

Jeden z rowów ma miejscami 0,5 km głębokości i 30–100 km szerokości. Wyróżnia się:

Dna Wielkich Rowów w mniejszej części zalane są wodą, która tworzy kilka spośród największych afrykańskich jezior:

  • Jezioro Alberta
  • Jezioro Edwarda
  • jezioro Niasa
  • jezioro Tanganika
  • Jezioro Turkana (dawniej: Jezioro Rudolfa)

Są to jeziora tektoniczne.

Kenijską grupę jezior Wielkiego Rowu Afrykańskiego wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Zobacz multimedia związane z tematem: Wielkie Rowy Afrykańskie

Przypisy

  1. Michael J. Benton: Gdy życie prawie wymarło. Tajemnica największego masowego wymierania w dziejach Ziemi, Prószyński Media Sp. z o.o., Warszawa 2017, s. 280, ISBN 978-83-8097-074-8
Kontrola autorytatywna (rów tektoniczny):
  • VIAF: 242583128
  • GND: 4520884-0
  • LIBRIS: b8nqp97v4799ms5
  • BnF: 16643472j
  • SUDOC: 168650029
  • J9U: 987007540906605171
  • LIH: LNB:0DX;=vN
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3995723
  • Britannica: place/East-African-Rift-System
  • Universalis: rift-valleys-africains
  • SNL: Riftdalen
  • Catalana: 0055669