Suuret suomalaiset

Suuret suomalaiset (Wielcy Finowie) – lista 100 najwybitniejszych Finów, powstała na podstawie głosowania widzów telewizyjnych, zorganizowanego w 2004. Na jej podstawie powstała seria filmów dokumentalno-biograficznych zrealizowana w 2004 przez Yle (fiński publiczny nadawca radiowo-telewizyjny), które prezentowały 10 najwybitniejszych Finów. Był to fiński spin-off programu BBC zrealizowanego w Wielkiej Brytanii pod tytułem „Wielcy Brytyjczycy”^[1].

Widzowie wybrali swoich faworytów z listy 99 kandydatów sporządzonej przez ekspertów. W ciągu pierwszych dwóch tygodni pojawiło się około 75 000 głosów, a wśród nich było 32 kandydatów, którzy nie pojawili się na liście^[2].

Lista najwybitniejszych Finów

Pierwsza 10

Pierwsze 10 osób, których biografie zrealizowano przez Yle. Jednym z dodanych kandydatów, który nie znajdował się na liście ekspertów, a znalazł się w pierwszej dziesiątce, był Risto Ryti^[3].

Carl Gustaf Mannerheim (1867–1951) – prezydent Finlandii 1944–1946
Risto Ryti (1889–1956) – prezydent Finlandii 1940–1944
Urho Kaleva Kekkonen (1900–1986) – prezydent Finlandii 1956–1981
Adolf Ehrnrooth (1905–2004) – generał piechoty
Tarja Halonen (1943–) – pierwsza kobieta-prezydent Finlandii 2000–2012
Arvo Ylppö (1887–1992) – lekarz pediatra
Mikael Agricola (1510–1557) – protestancki reformator i twórca literatury fińskiej
Jean Sibelius (1865–1957) – światowej sławy kompozytor
Aleksis Kivi (1834–1872) – pisarz
Elias Lönnrot (1802–1884) – antropolog

Lista od 11 do 100

Poniżej znajdują się osoby, które zajęły miejsca od 11 do 100. Wśród kandydatów wymienionych na liście ekspertów nie było 31 osób, na które widzowie oddali głosy (oznaczone kursywą)^[4].

11. Matti Nykänen (1963–2019) – skoczek narciarski
12. Väinö Myllyrinne (1909–1963) – najwyższy człowiek w Finlandii, ok. 246–251,4 cm
13. Ville Valo (1976–) – wokalista, gitarzysta, kompozytor, lider zespołu HIM
14. Lalli – apokryficzna postać w fińskiej historii
15. Väinö Linna (1920–1992) – pisarz
16. Linus Torvalds (1969–) – fiński programista, twórca jądra Linux oraz systemu kontroli wersji git
17. Spede Pasanen (1930–2001) – komik, aktor, scenarzysta, reżyser filmowy
18. Pentti Linkola (1932–) – pisarz, eseista, ornitolog
19. Tove Jansson (1914–2001) – pisarka, malarka, ilustratorka i rysowniczka komiksowa
20. Veikko Hursti (1924–2005) – filantrop, pomagał biednym i bezdomnym
21. Paavo Nurmi (1897–1973) – lekkoatleta, biegacz długodystansowy, 9-krotny mistrz olimpijski
22. Minna Canth (1844–1897) – pisarka, feministka
23. Juho Kusti Paasikivi (1870–1956) – polityk
24. Johan Wilhelm Snellman (1806–1881) – działacz narodowy i społeczny
25. Hertta Kuusinen (1904–1974) – komunistyczny polityk, minister
26. Arto Saari (1981–) – skateboarder, fotograf
27. Miina Sillanpää (1866–1952) – pierwsza kobieta minister, kluczowa postać w ruchu robotniczym
28. Väinö Tanner (1881–1966) – polityk
29. Lucina Hagman (1853–1946) – feministka, jedna z pierwszych parlamentarzystek na świecie
30. Kristfrid Ganander (1741–1790) – ksiądz, badacz folkloru, leksykograf
31. Mika Waltari (1908–1979) – pisarz
32. Mika Häkkinen (1968–) – kierowca wyścigowy
33. Alvar Aalto (1898–1976) – architekt i projektant form przemysłowych
34. Eugen Schauman (1875–1904) – nacjonalista
35. Tapio Rautavaara (1915–1979) – lekkoatleta, oszczepnik
36. Eino Leino (1878–1926) – poeta
37. Jaakko Pöyry (1924–2006) – przemysłowiec
38. Otto Wille Kuusinen (1881–1964) – polityk komunistyczny

Juice Leskinen (1950–2006) – muzyk i autor tekstów

40. Anders Chydenius (1729–1803) – ksiądz, członek szwedzkiego Riksdagu, historyk
41. Uno Cygnaeus (1810–1888) – duchowny, pedagog
42. Jari Litmanen (1971–) – piłkarz
43. Katri Helena Kalaoja (1945–) – piosenkarka
44. Fanni Luukkonen (1882–1947) – pułkownik wojsk fińskich w czasie wojny zimowej
45. Anneli Jäätteenmäki (1955–) – polityk, prawniczka, premier
46. Karl Fazer (1866–1932) – przedsiębiorca, sportowiec
47. Kaarlo Juho Ståhlberg (1865–1952) – polityk, prawnik
48. Mauno Koivisto (1923–2017) – polityk, prezydent

Helene Schjerfbeck (1862–1946) – malarka

50. Reino Helismaa (1913–1965) – piosenkarz, autor tekstów, scenarzysta
51. Jorma Ollila (1950–) – ekonomista, menedżer
52. Lauri Törni (1919–1965) – kapitan fińskiej armii, służył w siłach specjalnych armii amerykańskiej w wojnie wietnamskiej
53. Georg Henrik von Wright (1916–2003) – filozof, logik
54. Arndt Pekurinen (1905–1941) – pacyfista i obdżektor
55. Tauno Palo (1908–1982) – aktor, piosenkarz
56. Akseli Gallen-Kallela (1865–1931) – malarz
57. Johan Ludvig Runeberg (1804–1877) – poeta
58. Kyösti Kallio (1873–1940) – polityk, premier, prezydent
59. Paavo Ruotsalainen (1777–1852) – rolnik, świecki kaznodzieja i przywódca ruchu religijnego Awakening
60. Lars Levi Læstadius (1800–1861) – pastor luterański, botanik, pisarz

Lasse Virén (1949–) – lekkoatleta, długodystansowiec, czterokrotny mistrz olimpijski

62. Helvi Sipilä (1915–2009) – dyplomatka, prawnik, polityk
63. Yrjö Kallinen (1886–1976) – polityk
64. Artturi Virtanen (1895–1973) – profesor biochemii
65. Nils-Aslak Valkeapää(inne języki) (1943–2001) – pisarz, muzyk
66. Armi Kuusela (1934–) – filantropka, modelka, zwyciężczyni pierwszego konkursu piękności Miss Universe
67. Pehr Evind Svinhufvud (1861–1944) – polityk, premier, prezydent
68. Aki Kaurismäki (1957–) – reżyser, scenarzysta i aktor filmowy
69. Kalle Päätalo (1919–2000) – pisarz
70. Paavo Lipponen (1941–) – polityk, premier
71. Aurora Karamzin (1808–1902) – filantropka
72. Zacharias Topelius (1818–1898) – pisarz
73. Alli Vaittinen-Kuikka (1918–2006) – lekarz, polityk
74. Simo Häyhä (1905–2002) – strzelec wyborowy, najskuteczniejszy snajper w historii wojen
75. Jaakko Ilkka (1545–1597) – przywódca ludowego powstania na przełomie lat 1596–1597
76. Arto Javanainen (1959–2011) – hokeista, pierwszy Europejczyk w drużynie Pittsburgh Penguins
77. Leena Palotie (1952–2010) – genetyk molekularny
78. Karita Mattila (1960–) – śpiewaczka operowa
79. Veikko Hakulinen (1925–2003) – biegacz narciarski i biathlonista, siedmiokrotny medalista olimpijski

Helle Kannila (1896–1972) – profesor akademicki, polityk

Olavi Virta (1915–1972) – piosenkarz

82. Hannu Salama(inne języki) (1936–) – pisarz
83. Irwin Goodman (1943–1991) – piosenkarz

Laila Kinnunen (1939–2000) – piosenkarka

Arvi Lind (1940–) – dziennikarz, prezenter telewizyjny

86. Kirsti Paakkanen (1929–) – biznesmen
87. Larin Paraske (1833–1904) – iżorski poeta

Mathilda Wrede (1864–1928) – ewangelistka, prekursorka rehabilitacji więźniów

89. Erno Paasilinna (1935–2000) – pisarz, dziennikarz

Antti Tuisku (1984–) – piosenkarz

Annikki Tähti (1929–2017) – piosenkarka

92. Elisabeth Rehn (1935–) – polityk, działaczka społeczna

Esa Saarinen (1953–) – filozof

94. Maiju Gebhard (1896–1986) – działaczka społeczna, autorka poradników

Kalevi Sorsa (1930–2004) – polityk, premier

96. Aksel Airo (1898–1985) – generał porucznik, główny strategiczny planista podczas wojny zimowej

Lauri Ylönen (1979–) – wokalista, kompozytor, autor tekstów piosenek, lider rockowej grupy The Rasmus

98. Raimo Helminen (1964–) – hokeista

Armi Ratia (1912–1979) – założycielka fińskiej firmy tekstylno-odzieżowej Marimekko Oyj

Veikko Sinisalo (1926–2003) – aktor

Przypisy

↑ Suuret suomalaiset. Yle. [dostęp 2018-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-07)]. (fiń.).
↑ Katsojien valitsemat 100 suurinta suomalaista. Yle. [dostęp 2018-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-07)]. (fiń.).
↑ The top ten Great Finns. Yle. [dostęp 2018-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-07)].
↑ Kevään nimeämisäänestyksen ehdokaslista. Yle. [dostęp 2018-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-07)]. (fiń.).

Linki zewnętrzne

Strona internetowa Suuret suomalaiset. vintti.yle.fi. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-07)].
Suuret Suomalaiset: Mikael Agricola
Suuret Suomalaiset: Arvo Ylppö w bazie IMDb (ang.)
Suuret Suomalaiset: Elias Lönnrot w bazie IMDb (ang.)