Siły Zbrojne Republiki Mołdawii

Forțele armate ale Republicii Moldova
ilustracja
Państwo

 Mołdawia

Dane podstawowe
Obecny dowódca

Najwyższy Dowódca Sił Zbrojnych: Maia Sandu
Minister Obrony: Anatolie Nosatîi
Szef Sztabu Generalnego: col. Eduard Ohladciuc

Liczebność

ok. 19 tys.[1]

Budżet wojskowy
Kwota

47 mln 640 tys. USD[1]

% PKB

0,4% (2020)[2]

Multimedia w Wikimedia Commons

Siły Zbrojne Republiki Mołdawii (rum. Forțele armate ale Republicii Moldova) – siły i środki wydzielone przez Republikę Mołdawii w celu ochrony jej interesów i prowadzenia walki zbrojnej. Zwierzchnikiem Sił Zbrojnych jest prezydent Mołdawii[3].

Mołdawskie siły zbrojne liczą około 19 tysięcy żołnierzy, w tym 6 tys. żołnierzy służby czynnej, 12 tys. rezerwy i 1 tys. paramilitarnych karabinierów[1]. Według rankingu Global Firepower (2022) Siły Zbrojne Republiki Mołdawii stanowią 94.[a] siłę militarną na świecie, z rocznym budżetem na cele obronne w wysokości 47,6 mln dolarów[1].

Zadania

Zgodnie z obowiązującą konstytucją Mołdawia jest państwem neutralnym[4] i nie akceptuje prowadzenia działań wojennych z wyjątkiem samoobrony[5].

W celu realizowania swojego prawa do samoobrony i zapewnienia bezpieczeństwa wojskowego Mołdawia ma siły zbrojne, których głównym celem jest obrona suwerenności, niepodległości, integralności i innych żywotnych interesów Mołdawii, lokalizacji i likwidacji konfliktów zbrojnych i innych aktów zbrojnej agresji na terenie Mołdawii zagrażających jej porządkowi państwowemu[5].

Skład

W skład Sił Zbrojnych Republiki Mołdawii wchodzą:

  • Armia Narodowa, w tym:
  • Siły Lądowe (Forțele Terestre ale Republicii Moldova),
  • Siły Powietrzne (Forțele Aeriene ale Republicii Moldova);
  • Generalny Inspektorat Karabinierów (Inspectoratul General de Carabinieri)[b].

Do 2012 roku w skład Sił Zbrojnych Republiki Mołdawii wchodziły jeszcze oddziały straży granicznej (Trupele de Grăniceri).

Podległość i dowództwo

Najwyższe kierownictwo nad siłami zbrojnymi sprawuje prezydent, parlament i rząd[5]. Parlament zapewnia regulację ustawodawczą i sprawuje kontrolę parlamentarną w dziedzinie obrony narodowej[6]. Prezydent jest Najwyższym Dowódcą Sił Zbrojnych i odpowiada za stan systemu obronnego państwa[7]. Jego organem doradczym jest Najwyższa Rada Bezpieczeństwa (Consiliul Suprem de Securitate)[c][8]. Rząd odpowiada za organizację działań i realizację środków dotyczących obrony narodowej[9], a także na koordynacje zadań pomiędzy ministerstwami. Wyspecjalizowanym organem administracji rządowej organizującym, koordynującym i kierującym działaniami związanymi z obronnością państwa jest ministerstwo obrony (Ministerul Apărării)[10].

W czasie pokoju i w czasie wojny kierownictwo nad siłami zbrojnymi sprawuje Najwyższe Dowództwo Sił Zbrojnych (Comandamentul Suprem al Forțelor Armate), na którego czele stoi prezydent jako Najwyższy Dowódca Sił Zbrojnych (Comandantul Suprem al Forțelor Armate)[11], który wydaje rozkazy i dyrektywy wiążące całe Siły Zbrojne[12]. W skład Najwyższego Dowództwa Sił Zbrojnych wchodzą również minister obrony (ministrul apărării), jako zastępca Najwyższego Dowódcy Sił Zbrojnych, szef Sztabu Generalnego Armii Narodowej (șeful Marelui Stat Major al Armatei Naționale) i komendant Generalnego Inspektoratu Karabinierów (comandantul Inspectoratului General de Carabinieri)[13].

Obsługę Najwyższego Dowództwa Sił Zbrojnych zapewnia Sztab Generalny Sił Zbrojnych (Stat Major General al Forțelor Armate) dowodzony przez szefa Sztabu Generalnego Armii Narodowej[14]. Sztab Generalny Sił Zbrojnych tworzony jest na bazie Sztabu Generalnego Armii Narodowej (Marele Stat Major al Armatei Naționale), w skład którego wchodzi ponadto szef sztabu Generalnego Inspektoratu Karabinierów (șeful statului major al Inspectoratului General de Carabinieri) i inne osoby mianowane przez Najwyższego Dowódcę Sił Zbrojnych, z racji pełnienia swoich stanowisk[15].

Uwagi

  1. ↑ Na 142 miejsca.
  2. ↑ Do 2018 pod nazwą Trupele de Carabinieri.
  3. ↑ W czasie wojny Najwyższa Rada Bezpieczeństwa z mocy prawa przekształca się w Najwyższą Radę Obrony (Consiliul Suprem de Apărare).

Przypisy

  1. ↑ a b c d GFP 2022 ↓.
  2. ↑ CIA 2022 ↓.
  3. ↑ Art. 87 ust. 1 Konstytucji Republiki Mołdawii
  4. ↑ Art. 11 ust. 1 Konstytucji Republiki Mołdawii
  5. ↑ a b c Doktryna Wojskowa Republiki Mołdawii przyjęta uchwałą parlamentu nr 482 z dnia 6 czerwca 1995 roku
  6. ↑ Art. 24 ust. 1 |Ustawy Nr 345 z 25 lipca 2003 roku w sprawie obrony narodowej (z późniejszymi zmianami)
  7. ↑ Art. 25 ust. 1 |Ustawy Nr 345 z 25 lipca 2003 roku w sprawie obrony narodowej (z późniejszymi zmianami)
  8. ↑ Art. 26 |Ustawy Nr 345 z 25 lipca 2003 roku w sprawie obrony narodowej (z późniejszymi zmianami)
  9. ↑ Art. 27 ust. 1 |Ustawy Nr 345 z 25 lipca 2003 roku w sprawie obrony narodowej (z późniejszymi zmianami)
  10. ↑ Art. 28 ust. 1 |Ustawy Nr 345 z 25 lipca 2003 roku w sprawie obrony narodowej (z późniejszymi zmianami)
  11. ↑ Art. 29 ust. 1 |Ustawy Nr 345 z 25 lipca 2003 roku w sprawie obrony narodowej (z późniejszymi zmianami)
  12. ↑ Art. 29 ust. 2 |Ustawy Nr 345 z 25 lipca 2003 roku w sprawie obrony narodowej (z późniejszymi zmianami)
  13. ↑ Art. 29 ust. 3-4 Ustawy Nr 345 z 25 lipca 2003 roku w sprawie obrony narodowej (z późniejszymi zmianami)
  14. ↑ Art. 30 ust. 1-2 Ustawy Nr 345 z 25 lipca 2003 roku w sprawie obrony narodowej (z późniejszymi zmianami)
  15. ↑ Art. 30 ust. 3-4 Ustawy Nr 345 z 25 lipca 2003 roku w sprawie obrony narodowej (z późniejszymi zmianami)

Bibliografia

  • Konstytucja Republiki Mołdawii [online], Kancelaria Sejmu [dostęp 2022-03-21] .
  • Hotărâre Nr. 482 din 06-06-1995 privind Doctrina militară a Republicii Moldova [online], Kancelaria Sejmu [dostęp 2022-03-21] .
  • Lege Nr. 345 din 25-07-2003 cu privire la apărarea naţională (Versiune in vigoare din 12-12-2018) [online], Ministerul Justiţiei; Registrul de stat al actelor juridice [dostęp 2022-03-21]  (rum.).
  • 2022 Moldova Military Strength. [w:] Global FirePower 2022 [on-line]. Global Firepower, 2022. [dostęp 2022-03-24]. (ang.).
  • Moldova. Military and Security. [w:] The World Factbook [on-line]. CIA, 2022-03-23. [dostęp 2022-03-24]. (ang.).
Encyklopedia internetowa (Security Forces):
  • SNL: Moldovas_forsvar