Robert z Chester

Oryginalna strona z Al-Kitāb al-mukhtaṣar fī ḥisāb al-jabr wa-l-muqābala przed przetłumaczeniem

Robert z Chester lub Robertus Castrensis (ur. ?– zm. ?) – angielski skryba-arabista i matematyk z XII wieku. Jest autorem przekładu na język łaciński kilku ważnych dzieł napisanych przez arabskich naukowców z Kalifatu Kordoby.

Działalność

Nie są znane praktycznie żadne szczegóły z jego życia przed latami 40. XII wieku, kiedy to rozpoczął pracę naukową na Półwyspie Iberyjskim. Miejscem, do którego przybył – na prośbę opata Piotra Czcigodnego – była Segowia, wówczas już wyzwolona przez chrześcijan. Tam też spotkał się z wybitnymi dziełami arabskich naukowców: Liber de compositione alchimiae (Księga o składzie alchemii) oraz Liber algebrae et almucabola (Księga zasad redukcji i przenoszenia lub bardziej poprawnie: Kompendium obliczeń algebraicznych/algebry i analogii[1]. Pozycje te Robert przetłumaczył w – odpowiednio – 1144 i 1145.

Na uwagę zasługuje fakt, że przy tłumaczeniu Liber algebrae... Robert popełnił błąd: niewłaściwie przetłumaczył jedno ze słów bezpośrednio z arabskiego (podczas gdy był to skrócony zapis "jb" z hindi "jiva") na "sinus" (po łacinie: "zatoka"). W ten sposób wprowadził do trygonometrii – używany do dziś - termin sinus.

Robert powrócił do Anglii ok. 1150. Nie wiadomo jednak kiedy zmarł i gdzie został pochowany.

Ważniejsze dzieła

  • Liber de compositione alchimiae (tłumaczenie);
  • Liber algebrae et almucabola (tłumaczenie);
  • De astrolabio canones[2];
  • Tractatus bonus valde de computo;
  • Liber de officio astrolabii;
  • Tabulae;
  • Canones utilitates astrolabii declarantes.

Zobacz też

  • Gerard z Kremony

Linki zewnętrzne

  • Tekst Liber de compositione alchemiae w angielskim i oryginale – dostęp: 16 lipca 2010.
  • Łaciński przekład Kompendium obliczeń algebraicznych/algebry i analogii (eng.) – dostęp: 16 lipca 2010.

Przypisy

  1. Pełny oryginalny tytuł pracy to:Al-Kitāb al-mukhtaṣar fī ḥisāb al-jabr wa-l-muqābala (zapis po arabsku: الكتاب المختصر في حساب الجبر والمقابلة)
  2. Pozycje na podstawie bazy danych: Jordanus – Międzynarodowy Katalog Średniowiecznych Manuskryptów Naukowych (eng.) – dostęp: 16 lipca 2010.
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • VIAF: 73905040
  • LCCN: nr89009733
  • GND: 118870157
  • BnF: 12223624k
  • SUDOC: 143087673, 030915961
  • BNE: XX1383296
  • NTA: 074526189
  • BIBSYS: 90513369, 90337918
  • Open Library: OL11766030A
  • NUKAT: n01052510
  • OBIN: 5237
  • J9U: 987007290924105171
  • NSK: 000235344