Puchar Volpiego dla najlepszego aktora
Nagroda za | najlepszy występ aktora |
---|---|
Przyznający | |
Państwo | Włochy |
Lokalizacja | Wenecja |
Pierwsze rozdanie | 1932 |
Puchar Volpiego dla najlepszego aktora (wł. Coppa Volpi per la migliore interpretazione maschile) – nagroda przyznawana corocznie na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji za najlepszą rolę męską spośród filmów konkursu głównego. Wyróżnienie, nazwane na cześć założyciela festiwalu Giuseppe Volpiego, przyznaje międzynarodowe jury. Nazwa i forma nagrody funkcjonuje od trzeciej edycji imprezy, czyli od 1935[1] – wcześniej przyznawano aktorom Złote Medale. W latach 1939–1940, 1943–1946 i 1969–1982 nagroda nie była przyznawana.
Statystyki
Najczęściej, jak do tej pory, nagradzane były role aktorów amerykańskich (32 wyróżnionych) i francuskich (7). W jednym przypadku jury przyznało nagrodę dla aktorskiego kolektywu (od trzech aktorów wzwyż) – dotyczyło to amerykańskiego filmu Chorągiewki (1983, sześciu nagrodzonych aktorów)[2] w reżyserii Roberta Altmana.
Dotychczas pięciu aktorom udało się zdobyć Puchar Volpiego dwukrotnie[3]. W kolejności chronologicznej byli to:
- Amerykanin Fredric March (1932, 1952)
- Francuz Jean Gabin (1951, 1954)
- Japończyk Toshirō Mifune (1961, 1965)
- Amerykanin Sean Penn (1998, 2003)
- Hiszpan Javier Bardem (2000, 2004).
Jean Gabin był jedynym zdobywcą nagrody za role w dwóch różnych filmach (1954). Pierwszymi czarnoskórymi laureatami byli amerykańscy aktorzy David Alan Grier i Michael Wright (obaj nagrodzeni w 1983). Najmłodszym zdobywcą nagrody był Chińczyk Xia Yu (1994) – miał skończonych zaledwie 18 lat[4]. Najstarszym laureatem był 80-letni Amerykanin Don Ameche (1988).
Amerykanie Jack Lemmon i Sean Penn to jedyni aktorzy, którzy zdobyli nagrody aktorskie na wszystkich trzech najważniejszych europejskich festiwalach filmowych: nagrodę dla najlepszego aktora na MFF w Cannes, Srebrnego Niedźwiedzia na MFF w Berlinie oraz Puchar Volpiego na MFF w Wenecji. Dwie role nagrodzone w Wenecji przyniosły ich laureatom również Oscara dla najlepszego aktora (Fredric March i Paul Muni)[5].
Żadnemu polskiemu aktorowi nie udało się jak dotychczas zdobyć tej nagrody.
Laureaci Pucharu Volpiego
Rok | Aktor | Tytuł polski | Tytuł oryginalny |
---|---|---|---|
1932 | Fredric March | Doktor Jekyll i pan Hyde | Dr. Jekyll and Mr. Hyde |
1934 | Wallace Beery | Viva Villa! | Viva Villa! |
1935 | Pierre Blanchar | Zbrodnia i kara | Crime et châtiment |
1936 | Paul Muni | Pasteur | The Story of Louis Pasteur |
1937 | Emil Jannings | Władca | Der Herrscher |
1938 | Leslie Howard | Pigmalion | Pygmalion |
1941 | Ermete Zacconi | Don Buonaparte | Don Buonaparte |
1942 | Fosco Giachetti | Bengasi | Bengasi |
1947 | Pierre Fresnay | Monsieur Vincent | Monsieur Vincent |
1948 | Ernst Deutsch | Proces | Der Prozeß |
1949 | Joseph Cotten | Portret Jennie | Portrait of Jennie |
1950 | Sam Jaffe | Asfaltowa dżungla | The Asphalt Jungle |
1951 | Jean Gabin | Noc jest moim królestwem | La nuit est mon royaume |
1952 | Fredric March | Śmierć komiwojażera | Death of a Salesman |
1953 | Henri Vilbert | Komunia bez spowiedzi | Le bon Dieu sans confession |
1954 | Jean Gabin | Zdarzyło się w Paryżu Nie tykać łupu | L’air de Paris Touchez pas au grisbi |
1955 | Kenneth More | The Deep Blue Sea | The Deep Blue Sea |
Curd Jürgens | Bohaterowie są zmęczeni | Les héros sont fatigués | |
1956 | Bourvil | Czarny rynek w Paryżu | La traversée de Paris |
1957 | Anthony Franciosa | Kapelusz pełen deszczu | A Hatful of Rain |
1958 | Alec Guinness | Koński pysk | The Horse's Mouth |
1959 | James Stewart | Anatomia morderstwa | Anatomy of a Murder |
1960 | John Mills | Pieśni chwały | Tunes of Glory |
1961 | Toshirō Mifune | Straż przyboczna | 用心棒 Yôjinbô |
1962 | Burt Lancaster | Ptasznik z Alcatraz | Birdman of Alcatraz |
1963 | Albert Finney | Tom Jones | Tom Jones |
1964 | Tom Courtenay | Za króla i ojczyznę | King and Country |
1965 | Toshirō Mifune | Rudobrody | 赤ひげ Akahige |
1966 | Jacques Perrin | Prawie człowiek | Un uomo a metà |
1967 | Ljubiša Samardžić | Poranek | Јутро Jutro |
1968 | John Marley | Twarze | Faces |
1983 | Guy Boyd George Dzundza David Alan Grier Mitchell Lichtenstein Matthew Modine Michael Wright | Chorągiewki | Streamers |
1984 | Naseeruddin Shah | Przeprawa | ਪਾਰ Paar |
1985 | Gérard Depardieu | Policja | Police |
1986 | Carlo Delle Piane | Prezent pod choinkę | Regalo di Natale |
1987 | Hugh Grant James Wilby | Maurycy | Maurice |
1988 | Don Ameche Joe Mantegna | Fortuna kołem się toczy | Things Change |
1989 | Marcello Mastroianni Massimo Troisi | Która godzina? | Che ora è? |
1990 | Oleg Borisow | Jedyny świadek | Единственият свидетел Edinstveniyat svidetel |
1991 | River Phoenix | Moje własne Idaho | My Own Private Idaho |
1992 | Jack Lemmon | Glengarry Glen Ross | Glengarry Glen Ross |
1993 | Fabrizio Bentivoglio | Rozdarta dusza | Un'anima divisa in due |
1994 | Xia Yu | W upalnym słońcu | 陽光燦爛的日子 Yang guang can lan de ri zi |
1995 | Götz George | Rzeźnik | Der Totmacher |
1996 | Liam Neeson | Michael Collins | Michael Collins |
1997 | Wesley Snipes | Romans na jedną noc | One Night Stand |
1998 | Sean Penn | Harmider | Hurlyburly |
1999 | Jim Broadbent | Topsy-Turvy | Topsy-Turvy |
2000 | Javier Bardem | Zanim zapadnie noc | Before Night Falls |
2001 | Luigi Lo Cascio | Światło moich oczu | Luce dei miei occhi |
2002 | Stefano Accorsi | Podróż zwana miłością | Un viaggio chiamato amore |
2003 | Sean Penn | 21 gramów | 21 Grams |
2004 | Javier Bardem | W stronę morza | Mar adentro |
2005 | David Strathairn | Good Night and Good Luck | Good Night and Good Luck |
2006 | Ben Affleck | Hollywoodland | Hollywoodland |
2007 | Brad Pitt | Zabójstwo Jesse’ego Jamesa przez tchórzliwego Roberta Forda | The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford |
2008 | Silvio Orlando | Ojciec Giovanny | Il papà di Giovanna |
2009 | Colin Firth | Samotny mężczyzna | A Single Man |
2010 | Vincent Gallo | Essential Killing | Essential Killing |
2011 | Michael Fassbender | Wstyd | Shame |
2012 | Philip Seymour Hoffman Joaquin Phoenix | Mistrz | Master |
2013 | Themis Panou | Miss Violence | Miss Violence |
2014 | Adam Driver | Złaknieni | Hungry Hearts |
2015 | Fabrice Luchini | Subtelność | L’hermine |
2016 | Oscar Martínez | Honorowy obywatel | El ciudadano ilustre |
2017 | Kamel El Basha | Zniewaga | قضية رقم ٢ L’insulte |
2018 | Willem Dafoe | Van Gogh. U bram wieczności | At Eternity’s Gate |
2019 | Luca Marinelli | Martin Eden | Martin Eden |
2020 | Pierfrancesco Favino | Padrenostro | Padrenostro |
2021 | John Arcilla | Mokra robota 2 | On the Job: The Missing 8 |
2022 | Colin Farrell | Duchy Inisherin | The Banshees of Inisherin |
2023 | Peter Sarsgaard | Pamięć | Memory |
Przypisy
- ↑ Everything You Need to Know About the Venice Film Festival. Italy Magazine. [dostęp 2019-08-22]. (ang.).
- ↑ Vincent Canby: 'Streamers' Adapted by Altman. "The New York Times", 1983-10-09. [dostęp 2020-11-24]. (ang.).
- ↑ Pietro Gallina: Ten things to be discovered about the Venice International Film Festival. Venezia da vivere, 2018-08-21. [dostęp 2020-11-24]. (ang.).
- ↑ Cheng Guo: In the Heat of the Sun (1994): A Nostalgic Wet Dream. Foxes Den, 2017-07-05. [dostęp 2020-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-27)]. (ang.).
- ↑ Susan King: Venice Film Festival showcased Oscar winners from ‘Joker’ and ‘The Shape of Water’ to ‘Hamlet’ and ‘Jekyll and Hyde’. Gold Derby, 2020-09-02. [dostęp 2020-11-24]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Festiwal Filmowy w Wenecji w portalu IMDb.com
- Festiwal Filmowy w Wenecji w portalu filmweb.pl
- p
- d
- e
- p
- d
- e