Pieczywo chrupkie

Pieczywo chrupkie typu szwedzkiego
Sposób suszenia tradycyjnego pieczywa chrupkiego

Pieczywo chrupkie, chleb chrupki (szw. knäckebröd) – rodzaj pieczywa wypiekanego z ciemnej żytniej mąki, a następnie suszonego w wysokiej temperaturze, do momentu osiągnięcia 10% wody. Wypiek powstał w Szwecji i zyskał popularność w krajach skandynawskich[1].

Historia

Wyrabianie chleba chrupkiego na pocz. XX w. w szwedzkiej prowincji Värmland

Pieczywo chrupkie wypiekane jest w Szwecji od przynajmniej XVII wieku[2]. Początkowo wypiekano je dwa razy w roku – na jesień i na wiosnę[3]. Ponieważ ziarno było szybko zjadane przez robactwo, pojawiła się potrzeba natychmiastowego wypiekania pieczywa, które byłoby trwałe do późnych miesięcy zimowych[4]. Placki chleba były formowane przy użyciu wałka do ciasta, a następnie w środku formowano otwór, by ciasto po wypieczeniu mogło być suszone na żerdziach pod sufitem, w najsuchszym i najcieplejszym miejscu. Pierwsze komercyjne piekarnie pieczywa chrupkiego powstały w Szwecji na początku drugiej połowy XIX wieku[2]. W połowie XX wieku chleb chrupki był wytwarzany przez ok. 20 producentów, na początku XXI w. produkowały go tylko dwa przedsiębiorstwa[4].

Składniki

Istnieją dwa rodzaje pieczywa chrupkiego: pieczone na gorąco i podwójnie fermentowane oraz pieczone na zimno i bez drożdży, o wiele bardziej chrupkie i łamliwe[4]. Najczęściej chleb chrupki wypieka się z najwyżej czterech składników: pełnoziarnistej, grubo mielonej mąki żytniej, drożdży, soli i wody[5], w piecu opalanym drewnem[4]. Możliwe jest wypiekanie chleba z mąki innych zbóż, takich jak owies czy jęczmień, możliwe są dodatki smakowe, np. kminek[5].

Wartości odżywcze

Kromka pieczywa chrupkiego dostarcza 19 kilokalorii, cztery razy mniej niż kromka chleba razowego, i odznacza się niskim indeksem glikemicznym. Pieczywo to zawiera duże ilości błonnika i nie jest podatne na wilgoć[6].

Pieczywo w kulturze

Co roku 19 lutego obchodzony jest w Szwecji dzień pieczywa chrupkiego[3].

Przypisy

  1. Piotr Geise: Pieczywo chrupkie. I cóż, że ze Szwecji?. BioKurier.pl, 2019-03-01. [dostęp 2021-04-16].
  2. a b Hård brödhistoria, spisbröd. [dostęp 2021-04-16]. (szw.).
  3. a b Knäckebrödets dag, en helt egen dag för vårt svenska knäckebröd!. [dostęp 2021-04-16]. (szw.).
  4. a b c d Runt hålat knäckebröd. [dostęp 2021-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-17)]. (szw.).
  5. a b Vad är knäckebröd. [dostęp 2021-04-16]. (szw.).
  6. Co jeść zamiast chleba? Pieczywo chrupkie – czy jest zdrowe?. Sante.pl. [dostęp 2021-04-16].
Encyklopedia internetowa (flatbread):
  • SNL: knekkebrød
  • DSDE: knækbrød