Pięknoróg największy

Pięknoróg największy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

łzawnikowce

Rodzina

łzawnikowate

Rodzaj

pięknoróg

Gatunek

pięknoróg największy

Nazwa systematyczna
Calocera viscosa (Pers.) Fr.
Syst. mycol. (Lundae) 1: 486 (1821)
Multimedia w Wikimedia Commons

Pięknoróg największy (Calocera viscosa (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny łzawnikowatych (Dacrymycetaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Dacrymycetaceae, Dacrymycetales, Incertae sedis, Dacrymycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1794 r. Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Clavaria viscosa. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1821 r. Elias Fries przenosząc go do rodzaju Calocera[1].

Niektóre synonimy naukowe[2]:

  • Calocera cavarae Bres. & Cavara 1896
  • Calocera flammea Fr. 1833
  • Calocera viscosa var. cavarae (Bres.) McNabb 1965
  • Clavaria viscosa Pers. 1794
  • Merisma viscosum (Pers.) Spreng. 1827

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako płaskosz lepki, goździeniec lepki, pięknoróg lepki[3].

Morfologia

Owocnik

Krzaczkowaty, przypominający rozwidlone poroże o zaostrzonych wierzchołkach. Zazwyczaj gałązki mają 1-3 ostrza. Osiąga wysokość do 8 cm. Najczęściej spotykane owocniki dochodzą do 6 cm. W okresie wilgotnej pogody powierzchnia staje się lepka. Kolory, jakie przybiera owocnik, to: złoty, żółty, żółtopomarańczowy. Po wyschnięciu ciemnieje, staje się czerwonawy[4][5]. >.

Trzon

Białawy lub białawożółty, jaśniejszy od owocnika[4].

Miąższ

Twardy, galaretowaty, w starszych okazach zdrewniały i często pusty. Smak i zapach słaby[4].

Wysyp zarodników

Żółty, nieamyloidalny. Zarodniki mają wygięty cylindryczny kształt i gładką powierzchnię. Są wielkości 7–12 × 3–5 µm, bez przegród lub z jedną przegrodą. Podstawki rozwidlone, 2-zarodnikowe[6].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Ameryce Północnej, Europie, Azji i na Nowej Zelandii[7]. W Europie Środkowej jest bardzo pospolity[5]. Bardzo pospolity jest również w całej Polsce.

Owocniki wytwarza od czerwca do listopada na martwym drewnie drzew iglastych w lasach mieszanych i iglastych[6]. .

Znaczenie

Grzyb niejadalny. Saprotrof[3][5].

Gatunki podobne

Może być mylony z innymi gatunkami z rodzaju Calocera, na przykład z pięknorogiem szydłowatym (Calocera cornea) oraz pięknorogiem dwuprzegrodowym (Calocera furcata). Owocniki obu wymienionych są jednak znacznie mniejsze. Pierwszy z nich występuje na drewnie drzew liściastych[4].

Zbieracze często również biorą ten gatunek za gałęziaka. Należy on jednak do innej rodziny (siatkolistowatych) i z rodzajem Ramaria wcale nie jest spokrewniony.

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] .
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] .
  3. a b WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1 .
  4. a b c d E.E. Gerhardt E.E., Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie – Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2 .
  5. a b c AndreasA. Gminder AndreasA., Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, ISBN 978-83-258-0588-3 .
  6. a b BarbaraB. Gumińska BarbaraB., WładysławW. Wojewoda WładysławW., Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0 .
  7. Discover Life Maps [online] [dostęp 2016-10-10] .
  • SNL: gullgaffel
Identyfikatory zewnętrzne:
  • BioLib: 59825
  • EoL: 1016693
  • GBIF: 2512982
  • identyfikator iNaturalist: 63405
  • NCBI: 63146