Osława
![]() Osława w Wielopolu | |||
Kontynent | Europa | ||
---|---|---|---|
Państwo |
| ||
Lokalizacja | PL-PK | ||
Rzeka | |||
Długość | 55 km | ||
Powierzchnia zlewni | 503 km² | ||
Średni przepływ | 8,2 m³/s Zagórz[1] | ||
Źródło | |||
Miejsce | stok Matragony, Bieszczady Zachodnie | ||
Ujście | |||
Recypient | San | ||
Miejsce | Zasław | ||
Wysokość | 290 m n.p.m. | ||
Współrzędne | 49°32′06″N 22°16′04″E/49,535000 22,267778 | ||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego ![]() | |||
Położenie na mapie Polski ![]() | |||
|
Osława (rusiń. Ослава, niem. Oslawa, cz. Oslava, ukr. Ослава) – rzeka w południowo-wschodniej Polsce, lewy dopływ Sanu w zlewisku Morza Bałtyckiego. Długość – 55 km, powierzchnia zlewni – 503 km².
Źródła Osławy znajdują się na południowo-zachodnich stokach Matragony w granicznym paśmie Bieszczadów. Osława początkowo płynie na zachód wzdłuż grzbietu granicznego, następnie na wysokości Przełęczy Łupkowskiej skręca na północ. W dolnym biegu, silnie meandrując, płynie na północny wschód i uchodzi do Sanu koło wsi Zasław. Dolina Osławy niemal na całej długości stanowi granicę między Beskidem Niskim w Karpatach Zachodnich a Bieszczadami Zachodnimi w Karpatach Wschodnich.
Nazwę rzeki zapisano po raz pierwszy w 1400 roku. Nazwa rzeki pochodzi prawdopodobnie od języków przedsłowiańskich, osła – ‘kamień’[2].
Dolina Osławy stanowi szlak komunikacyjny. Biegną nią linia Bieszczadzkiej Kolejki Leśnej (z Balnicy do Rzepedzi), linia kolejowa z Przełęczy Łupkowskiej do Zagórza oraz drogi nr 897 i 892. Rzeka przepływa przez wsie Maniów, Wola Michowa, Smolnik, Mików, Duszatyn, Prełuki, Turzańsk, Rzepedź, Szczawne, Kulaszne, Wysoczany, Mokre, Morochów, Czaszyn, Tarnawa Dolna, Wielopole, Zagórz i Zasław (dawniej Zasławie).
Dopływy
Większe dopływy: Osławica, Kalniczka.
Turystyka
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Bieszczady._Rzeka_Os%C5%82awa_w_Woli_Michowej._-_panoramio.jpg/242px-Bieszczady._Rzeka_Os%C5%82awa_w_Woli_Michowej._-_panoramio.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Bieszczadzka_Kolej_Le%C5%9Bna_1.jpg/242px-Bieszczadzka_Kolej_Le%C5%9Bna_1.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Pre%C5%82uki_-_Os%C5%82awa_01.jpg/242px-Pre%C5%82uki_-_Os%C5%82awa_01.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Czaszyn_2020.09.jpg/242px-Czaszyn_2020.09.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Tarnawa_Dolna_-_Os%C5%82awa_01.jpg/242px-Tarnawa_Dolna_-_Os%C5%82awa_01.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/02014_Blick_auf_Dorf_Wielopole_am_Oslawa.jpg/242px-02014_Blick_auf_Dorf_Wielopole_am_Oslawa.jpg)
Do 1946 roku dorzecze Osławy było zamieszkane w większości przez rusińskich Łemków[3] Po dawnych mieszkańcach zachowały się w dolinie Osławy nieliczne już drewniane cerkwie wschodniołemkowskiej proweniecji m.in. w dawnej wsi Dolina, Morochowie, Szczawnem, Turzańsku, Rzepedźi, Komańczy, Wisłoku Wielkim, i Radoszycach oraz murowane z początku XX wieku, na planie krzyża z centralną kopułą, stylem wywodzącym się z Huculszczyzny, uznanym przez Ukraińców za narodowy m.in. w Czaszynie, Łukowem i Smolniku. Z Sanoka prowadzi Szlak Ikon Dolina Osławy, znakowany kolorem niebieskim . Sanok PKP i PKS przez Turzańsk.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Serwis Pogodowy IMGW
- ↑ „Liczba nazw pochodzenia przedsłowiańskiego nie motywowanych przez języki słowiańskie, bałtyckie czy niemiecki jest zwykle bardzo niewielka. Nazwy te odnoszą się do dużych i średnich rzek. W dorzeczu Sanu będą to San, Sawa, Łada, Stryj, a może też Tanew, Wiar, Hocza i Hoczew, Taba, Osława, Tyrawa, Morawa, Poława, Piela, Orysko.” – Hydronimia słowiańska, Instytut Języka Polskiego PAN, 1989, s. 105 .
- ↑ „gdzie ich nazywano, albo Sanockimi Góralami, albo też 130Lemkami, od przysłówka Lem, który używają, a który odpowiada co do znaczenia przysłówkowi «tylko» [...], właśnie wśród tych Górali Sanockich czyli jak ich zwać chcą Lemków, leży ponad Osławą trzy wioski w niewielkiej odległości od siebie, gdzie w jednej mówią ludzie «Lem» w drugiej «Nem» w trzeciej «Łeż», tem samym tedy prawem można by ich nazywać Lemkami, Memkami, i Łeżkami” – WincentyW. Pol WincentyW., Rzut oka na północne stoki Karpat, Kraków 1851, s. 127 .
Bibliografia
- Adam Fastnacht Osadnictwo Ziemi Sanockiej, 1946
- AdamA. Fastnacht AdamA., Słownik historyczno-geograficzny Ziemi Sanockiej w średniowieczu, AnnaA. Fastnacht-Stupnicka (oprac.), AntoniA. Gąsiorowski (oprac.), Kraków: Towarzystwo Naukowe „Societas Vistulana”, 2002, ISBN 83-88385-14-3, OCLC 749354870 .
- Stanisław Kłos Województwo rzeszowskie. Przewodnik, Warszawa 1973
Linki zewnętrzne
- Rzeka Osława na Youtube – film
- Monitoring powodziowy rzeki Osława
- Przełom Osławy pod Duszatynem - Film
- p
- d
- e
Lewe |
|
---|---|
Prawe |