Orson Bean

Orson Bean

Orson Bean (1965)
Imię i nazwisko	Dallas Frederick Burroughs
Data i miejsce urodzenia	22 lipca 1928 Burlington
Data i miejsce śmierci	7 lutego 2020 Venice, Los Angeles
Zawód	aktor, komik, scenarzysta, producent, muzyk
Współmałżonek	Jacqueline de Sibour (1956–1962; rozwód) Carolyn Maxwell (1965–1981; rozwód) Alley Mills (1993–2020; jego śmierć)
Lata aktywności	1952–2020
Multimedia w Wikimedia Commons

Orson Bean właśc. Dallas Frederick Burroughs^[1] (ur. 22 lipca 1928 w Burlington, zm. 7 lutego 2020 w Los Angeles^[2][3]) – amerykański aktor filmowy, telewizyjny i teatralny, także muzyk; wystąpił m.in. w roli Lorena Braya, cynicznego właściciela sklepu, w serialu telewizyjnym Doktor Quinn (1993–1998).

Życiorys

Urodził się w Burlington w Vermont jako syn Marian Ainsworth (z domu Pollard) i George’a Fredericka Burrowsa, szefa policji kampusu na Uniwersytecie Harvarda i członka American Civil Liberties Union^[4]. Był magiem-amatorem w liceum Cambridge Rindge and Latin School, które ukończył w 1947, a wkrótce potem przez 18 miesięcy służył w wojsku przebywając w Japonii. Studiował aktorstwo w Herbert Berghof Studio. Po wojnie występował jako komik w klubach nocnych i teatrach nowojorskich. 30 kwietnia 1954 zadebiutował na Broadwayu^[5]. W 1957 trafił do serialu Kraft Television Theatre. W latach 50. XX wieku znalazł się na czarnej liście studia filmowego w Hollywood ze względu na swoje otwarcie liberalne poglądy polityczne^[5]. W końcu udało mu się pokonać czarną listę, grając głównych bohaterów Bilbo Bagginsa i Frodo Bagginsa w animowanych adaptacjach powieści J.R.R. Tolkiena Hobbit (1977) i Powrót króla (1980)^[5]. W latach 60., 70. i 80. brał często udział w telewizyjnych teleturniejach^[5]. W filmie telewizyjnym NBC Aniołki Charliego z tyłu kamery (Behind the Camera: The Unauthorized Story of 'Charlie’s Angels', 2004) wcielił się w postać aktora Johna Forsythe’a.

Był trzy razy żonaty. 2 lipca 1956 ożenił się z aktorką Jacqueline de Sibour, która występowała pod pseudonim Rain Winslow, córką francuskiego szlachcica i pilota Vicomte’a Jacques’a de Sibour i jego żony Violette B. Selfridge (córki urodzonego w Ameryce brytyjskiego oddziału magnata sklepowego Harry’ego Gordona Selfridge’a). Przed rozwodem w 1962 Bean i Jacqueline mieli jedno dziecko, córkę Michele. 3 października 1965 poślubił aktorkę i projektantkę mody Carolyn Maxwell, z którą miał troje dzieci: dwóch synów – Maxa i Ezekiela oraz córkę Susannah. Rozwiedli się w 1981. 18 kwietnia 1993 ożenił się z Alley Mills, 23 lata młodszą od siebie aktorką. Mieszkali w Los Angeles do jego śmierci w 2020.

Zmarł 7 lutego 2020 w wieku 91 lat, podczas spaceru w pobliżu bulwaru Venice i Shell Avenue, w Venice w Los Angeles na skutek potrącenia przez nadjeżdżający samochód, gdy przechodził przez jezdnię w pobliżu teatru, w którym występowała jego żona^[3][6].

Filmografia

Filmy

• 1955: Jak być bardzo, bardzo sławnym (How to Be Very, Very Popular) jako Toby Marshall
• 1959: Anatomia morderstwa (Anatomy of a Murder) jako dr Matthew Smith
• 1967: Gwiezdny powóz (The Star-Wagon) jako Stephen Minch
• 1969: Lola (Twinky) jako Hal
• 1982:
  • Garfield in the Rough jako Billy Rabbit
  • Interkosmos jako wydawca Lydii
• 1991: Życiowa szansa (Chance of a Lifetime) jako Fred
• 1999:
  • Być jak John Malkovich (Being John Malkovich) jako dr Lester
  • Doktor Quinn (Dr. Quinn Medicine Woman: The Movie, TV) jako Loren Bray
• 2003: Powrót króla (The Return of the King) jako Frodo Baggins / Bilbo Baggins (głos)
• 2004: Psi mistrz: Puchar Europy (Soccer Dog: European Cup) jako burmistrz
• 2006:
  • Kosmiczna mistyfikacja (Alien Autopsy) jako Bezdomny
  • Na rozstaju dróg (The Novice) jako ojciec McIlhenny
• 2018: Bez litości 2 jako Sam Rubinstein^[7]

Seriale TV

• 1952:
  • Goodyear Television Playhouse – udział w 1 odcinku
  • Broadway Television Theatre – 2 odcinki
• 1952−1956: Studio One – 3 odcinki
• 1954: Robert Montgomery Presents – 1 odcinek
• 1954–1956: Omnibus – 3 odcinki
• 1955:
  • The Best of Broadway jako Mortimer Brewster – 1 odcinek
  • The Elgin Hour jako Arthur – 1 odcinek
• 1957:
  • Kraft Television Theatre jako George Sanford – 1 odcinek
  • Playhouse 90 jako Jack Chesney – 1 odcinek
• 1958:
  • The Phil Silvers Show jako szer. Wally Gunther – 1 odcinek
  • The Millionaire jako Newman Johnson – 1 odcinek
• 1960:
  • Strefa mroku (The Twilight Zone) jako James B.W. Bevis – 1 odcinek
  • Art Carney Special – 1 odcinek
• 1978: Statek miłości (The Love Boat) jako Artie D' Angelo
• 1982: Tylko jedno życie jako Harrison Logan
• 1986–1989: Napisała: Morderstwo (Murder, She Wrote) jako Ebeneezer McEnery
• 1990: Przygody Animków jako Gepetto (głos)
• 1993–1998: Doktor Quinn (Dr. Quinn, Medicine Woman) jako Loren Bray
• 1998: Diagnoza morderstwo (Diagnosis Murder) jako Lewis Sweeney
• 2000:
  • Szeryf z miasteczka Manhattan jako Lew Goldberg
  • Ally McBeal jako Marty
  • Diabli nadali jako Carl Tepper
  • Prawo rodzinne (Family Law) jako arcybiskup Phillips
  • Will & Grace jako profesor Joseph Dudley
• 2002: Jak pan może, panie doktorze? (Becker) jako pan Bennet
• 2003: Siódme niebo jako pacjent / Pan Hampton Impersonator
• 2004: Dowody zbrodni (Cold Case) jako Harland Sealey
• 2005: Dwóch i pół (Two and a Half Men) jako Norman
• 2006: Pani prezydent (Commander in Chief) jako Bill Harrison
• 2007:
  • Podkomisarz Brenda Johnson (The Closer) jako Donald Baxter (sezon 3, odc. 5.)
  • Kobiecy Klub Zbrodni (Women’s Murder Club) jako Harold Grant
  • Jak poznałem waszą matkę (How I Met Your Mother) jako Bob
• 2009–2012: Gotowe na wszystko jako Roy Bender
• 2011: Rozpalić Cleveland (Hot in Cleveland) jako Dan
• 2014: Kochanki (Mistresses) jako
• 2016:
  • Współczesna rodzina (Modern Family) jako Marty
  • The Guest Book jako Edgar
  • Moda na sukces (The Bold and the Beautiful) jako Howard
• 2018: Superstore jako dr Fogler
• 2020: Grace i Frankie jako Bruno

Książki

• Me and the Orgone (1972) ISBN 0-9679670-1-5
• Too Much Is Not Enough (1988) ISBN 0-8184-0465-5
• 25 Ways to Cook a Mouse for the Gourmet Cat (1994) ISBN 1-55972-199-5
• M@il for Mikey (2007)

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Orson Bean w bazie IMDb (ang.)
• Orson Bean w bazie Filmweb
• Orson Bean w bazie Notable Names Database (ang.)
• Orson Bean w bazie Discogs.com (ang.)