Oreochromis

Oreochromis[1]
Günther, 1889
Okres istnienia: miocen–dziś
PreꞒ
Ꞓ
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
Q
23.03/0
23.03/0
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju - Oreochromis niloticus
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

okoniokształtne

Rodzina

pielęgnicowate

Podrodzina

Pseudocrenilabrinae

Plemię

„Tilapiini”

Rodzaj

Oreochromis

Typ nomenklatoryczny

Oreochromis hunteri Günther 1889

Synonimy
  • Alcolapia Thys van den Audenaerde, 1969[2]
  • Labrodascyllus Di Caporiacco, 1948[2]
  • Laruwiala Thys van den Audenaerde, 1969[2]
  • Neotilapia Regan, 1920[2]
  • Nyasalapia Thys van den Audenaerde, 1969[2]
  • Vallicola Trewavas, 1983[2]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Oreochromis – rodzaj słodko- i słonawowodnych ryb okoniokształtnych z rodziny pielęgnicowatych (Cichlidae). Wszystkie ryby z tego rodzaju są pyszczakami – inkubują ikrę w pysku, przy czym u wszystkich gatunków rolę opiekuna podejmuje wyłącznie samica[3]. Wraz z rodzajami Sarotherodon, Iranocichla i Tristramella tworzą takson monofiletyczny[4][5].

 Zobacz też: Haplotilapiini.

Występowanie

Pierwotny zasięg występowania obejmuje Afrykę oraz kraje Lewantu: rzeka Nil, Jebel Marra, jezioro Czad, rzeki Niger, Wolta, Gambia i Senegal. Za sprawą wysokiej zdolności przystosowania się do warunków środowiskowych i dzięki rozwojowi akwakultury tilapie z tego rodzaju obecne są teraz w wodach tropikalnych na całym świecie, w tym w Azji i Ameryce Łacińskiej.

Znaczenie gospodarcze

Największe znaczenie gospodarcze mają: tilapia nilowa (Oreochromis niloticus), mozambijska (O. mossambicus) i złota (O. aureus). W latach 2004–2005 średnie połowy tilapii w wodach śródlądowych na świecie wyniosły 750 tys. ton[6]. Akwakultura dostarczyła w 2006 roku (dane FAO FishStat Plus) 2,36 mln ton tilapii i innych ryb pielęgnicowatych. Największymi producentami są: Chiny, Egipt, Indonezja, Filipiny, Tajlandia, Brazylia, Honduras, Kolumbia i Ekwador. W Europie także rozpoczęto eksperymentalną hodowlę tilapii. W Polsce mięso tilapii dostępne jest w sieciach handlowych, w postaci filetów mrożonych jednostkowo (IQF).

Klasyfikacja

Współcześnie żyjące gatunki zaliczane do tego rodzaju[2]:

  • Oreochromis alcalicus (Hilgendorf, 1905)
  • Oreochromis amphimelas (Hilgendorf, 1905)
  • Oreochromis andersonii (Castelnau, 1861)
  • Oreochromis angolensis (Trewavas, 1973)
  • Oreochromis aureus (Steindachner, 1864) – tilapia złota[potrzebny przypis]
  • Oreochromis chungruruensis (Ahl, 1924)
  • Oreochromis esculentus (Graham, 1928)
  • Oreochromis grahami (Boulenger, 1912)
  • Oreochromis hunteri Günther, 1889
  • Oreochromis ismailiaensis Mekkawy, 1995
  • Oreochromis jipe (Lowe, 1955)
  • Oreochromis karomo (Poll, 1948)
  • Oreochromis karongae (Trewavas, 1941)
  • Oreochromis korogwe (Lowe, 1955)
  • Oreochromis latilabris Seegers & Tichy, 1999
  • Oreochromis lepidurus (Boulenger, 1899)
  • Oreochromis leucostictus (Trewavas, 1933)
  • Oreochromis lidole (Trewavas, 1941)
  • Oreochromis macrochir (Boulenger, 1912)
  • Oreochromis malagarasi Trewavas, 1983
  • Oreochromis mortimeri (Trewavas, 1966)
  • Oreochromis mossambicus (Peters, 1852) – tilapia mozambijska[7], tilapia natalska[7]
  • Oreochromis mweruensis Trewavas, 1983
  • Oreochromis ndalalani Seegers & Tichy, 1999
  • Oreochromis niloticus (Linnaeus, 1758) – tilapia nilowa[7][8]
  • Oreochromis placidus (Trewavas, 1941)
  • Oreochromis rukwaensis (Hilgendorf & Pappenheim, 1903)
  • Oreochromis saka (Lowe, 1953)
  • Oreochromis salinicola (Poll, 1948)
  • Oreochromis schwebischi (Sauvage, 1884)
  • Oreochromis shiranus Boulenger, 1897
  • Oreochromis spilurus (Günther, 1894)
  • Oreochromis squamipinnis (Günther, 1864)
  • Oreochromis tanganicae (Günther, 1894)
  • Oreochromis upembae (Thys van den Audenaerde, 1964)
  • Oreochromis urolepis (Norman, 1922)
  • Oreochromis variabilis (Boulenger, 1906)

Gatunkiem typowym rodzaju jest Oreochromis hunteri.

Ze śladów kopalnych znany jest Oreochromis lorenzoi z wczesnego miocenu środkowych Włoch[9].

  • Oreochromis andersonii
    Oreochromis andersonii
  • Oreochromis aureus
  • Oreochromis karongae
    Oreochromis karongae
  • Oreochromis lidole
    Oreochromis lidole
  • Oreochromis macrochir
    Oreochromis macrochir
  • Oreochromis mossambicus
    Oreochromis mossambicus
  • Oreochromis placidus
    Oreochromis placidus
  • Oreochromis squamipinnis
    Oreochromis squamipinnis
  • Oreochromis tanganicae
    Oreochromis tanganicae

Przypisy

  1. ↑ Oreochromis, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., RichardR. Van der Laan RichardR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 6 września 2023 [dostęp 2023-09-19]  (ang.).
  3. ↑ E. Trewavas: Tilapiine fishes of the genera Sarotherodon, Oreochromis and Danakilia. Londyn: British Museum (Natural History), 1983. ISBN 0-565-00878-1.
  4. ↑ V. Klett, A. Meyer. What, if Anything, is a Tilapia?—Mitochondrial ND2 Phylogeny of Tilapiines and the Evolution of Parental Care Systems in the African Cichlid Fishes. „Molecular Biology and Evolution”. 19 (6), s. 865–883, 2002. DOI: 10.1186/1471-2148-9-186. (ang.). 
  5. ↑ Schwarzer et al. The root of the East African cichlid radiations. „BMC Evolutionary Biology”. 9, s. 186, 2009. DOI: 10.1186/1471-2148-9-186. (ang.). 
  6. ↑ Tilapia—cudowna ryba XXI wieku?. „Magazyn Przemysłu Rybnego”. 2 (56), 2007. (pol.).  (pdf)
  7. ↑ a b c Nazewnictwo ryb egzotycznych, AKWARIUM, Nr 1-2/70 (występuje pod synonimiczną nazwą)
  8. ↑ Gatunki obce w Polsce. Instytut Ochrony Przyrody PAN (dostęp 6 listopada 2012)
  9. ↑ G. Carnevale, C. Sorbini. Oreochromis lorenzoi, a new species of tilapiine cichlid from the late Miocene of central Italy. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 23 (3), s. 508–516, 2003. DOI: 10.1671/1858. (ang.). 
Identyfikatory zewnętrzne:
  • GBIF: 2372271
  • identyfikator iNaturalist: 90511
  • ITIS: 170014
  • NCBI: 8139
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 248224