Most Biskajski

Most Biskajski
{{{alt zdjęcia}}}
Państwo

 Hiszpania

Miejscowość

Portugalete i Getxo

Podstawowe dane
Przeszkoda

ujście rzeki Nervión

Długość

ok. 160 m

Data budowy

1893

Data zburzenia

1937

Data odbudowy

1941

Projektant

Alberto Palacio

Położenie na mapie Kraju Basków
Mapa konturowa Kraju Basków, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Most Biskajski”
Położenie na mapie Hiszpanii
Mapa konturowa Hiszpanii, u góry znajduje się punkt z opisem „Most Biskajski”
Ziemia43°19′24″N 3°01′01″W/43,323333 -3,016944
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Most Biskajski[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
ilustracja
Państwo

 Hiszpania

Typ

kulturowy

Spełniane kryterium

I, II

Numer ref.

1217

Region[b]

Europa i Ameryka Północna

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

2006
na 30. sesji

  1. Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO
  2. Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Most Biskajski (bask. Bizkaiko Zubia, hiszp. Puente de Vizcaya) – most gondolowy ponad ujściem rzeki Nervión (Ibaizabal), w hiszpańskim Kraju Basków w prowincji Bizkaia[1].

Nazwy

Oficjalną nazwą mostu jest Most Biskajski. Oprócz niej funkcjonują także inne: Most Wiszący (hiszp. Puente Colgante), Most Portugalete, Most Getxo, Most Bilbao, a także Most Palacio (od nazwiska głównego inżyniera tego mostu)[2].

Historia

Most promowy został zaprojektowany przez znanego architekta Alberto Palacio (jednego z uczniów Gustawa Eiffla) i zbudowany w 1893 r.[2] Połączył on miasto Portugalete oraz dzielnicę miasta Getxo – Las Arenas (bask. Areeta)[3]. Przy budowie zastosowano nowoczesne jak na koniec XIX wieku rozwiązania. Oprócz ciężkiej żelaznej konstrukcji wykorzystano lżejsze stalowe liny. Był to pierwszy i zarazem najstarszy na świecie most-gondola, który był zdolny przewozić na dużej wysokości ludzi i pojazdy. Stanowił wzorzec dla innych mostów w Europie, Afryce czy Amerykach, z których przetrwało tylko kilka. Przy jego tworzeniu zastosowano nowoczesne technologie, aby umożliwić dalsze działanie portu w Bilbao. W 1937 r., podczas hiszpańskiej wojny domowej most został częściowo zbombardowany, czego świadkiem był sam Albert Palacio. Jego gruntowna odbudowa i restauracja nastąpiła w 1941 r. Most Biskajski został zapisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO 13 lipca 2006 r.

Współczesność

Most jest ciągle w użyciu. Ma około 160 m długości i 50 m wysokości. Do przęsła znajdującego się 45 metrów nad wodą podwieszona jest na długich linach gondola, która może przewieźć co 8 minut jednorazowo 6 pojazdów i kilkudziesięciu pasażerów w ciągu 1,5 minuty. Na przejazd mostem obowiązuje zbiorczy bilet komunikacji miejskiej Bilbao. Atrakcją turystyczną jest wyjazd na szczyt filaru, z którego można podziwiać panoramę okolicy.

Przypisy

  1. Annac, Dziedzictwo UNESCO: Most Biskajski. Hiszpania 2006 [online], Dziedzictwo UNESCO, 23 grudnia 2016 [dostęp 2021-12-14] .
  2. a b VictoriaV. Charles VictoriaV., Bridges., Bournemouth: Parkstone, s. 93, ISBN 1-78525-726-9, OCLC 946059419 [dostęp 2021-12-14] .
  3. Sailing Directions for the Bay of Biscay: West Coast of France and North Coast of Spain, 1951, s. 248 .
  • p
  • d
  • e

Kulturowe
Przyrodnicze
Kulturowe i przyrodnicze
Niematerialne

Hiszpania

  1. Wspólnie z Portugalią
  2. Wspólnie ze Słowenią
  3. Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Macedonią Północną, Niemcami, Polską, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami
  4. Wspólnie z Francją