Mikołaj z Polski : Życiorys, Twórczość, Bibliografia Wikipedia, wolna encyklopedia

Mikołaj z Polski

Mikołaj z Polski, inne formy nazwiska: Mikołaj Polak, Nicolaus (Nicholaus) de Polonia, Nicholaus Polonus (ur. I połowa XIII w.) – dominikanin, wykształcony we Francji medyk na dworze Leszka Czarnego.

Życiorys

Pochodził z rodziny niemieckiej, osiadłej prawdopodobnie na ziemi sieradzkiej. Przez niemal 30 lat (najwcześniej od roku 1248) studiował medycynę na uniwersytecie we francuskim Montpellier. W roku 1278 powrócił do Sieradza. W Polsce pracował jako medyk nadworny Leszka Czarnego i jego żony Gryfiny.

Twórczość

Twórca poematu satyryczno-stanowego Antipocras sive liber empiricorum (Antipocras znaczy Anty-Hypocrates) oraz Experimenta (utwór o autorstwie niepewnym). Propagował tzw. metodę empiryczną w medycynie.

Ważniejsze utwory

Antipocras (czyli Antihippocrates), inny tytuł: Liber empiricorum (traktat medyczny o charakterze pamfletu przeciw współczesnym autorowi lekarzom, ma formę poematu w 427 leoninach), powst. po 1270, wyd. K. Sudhoff pt. "Antipocras, Streitschrift für mystische Heilkunde in Versen des Magisters...", Archiv f. Geschichte d. Medizin, t. 9 (1915), (z jedynego rękopisu berlińskiego z ok. 1320) – H. Diels "Über die Schrift Antipocras des Nicolaus von Polen", Sitzungsberichte d. Königlichen Preussischen Akademie d. Wissenschaften, t. 16 (1916) – R. Ganszyniec, "Brata Mikołaja z Polski pisma lekarskie", Poznań 1920, Prace Naukowe Uniwersytetu Poznańskiego, Sekcja Humanistyczna nr 2; przekł. polski ogł. przy wyd. R. Ganszyniec, "Brata Mikołaja z Polski pisma lekarskie", Poznań 1920

Utwory o autorstwie niepewnym

Experimenta (de animalibus), wyd. J. W. S. Johnsson "Les Experimenta Magistri Nicolai publiés pour la première fois", Bulletin de la Société Française d'Histoire de la Médecine, t. 10 (1911) – R. Ganszyniec, "Brata Mikołaja z Polski pisma lekarskie", Poznań 1920, Prace Naukowe Uniwersytetu Poznańskiego, Sekcja Humanistyczna nr 2; przekł. polski: fragmenty ogł. S. Witkowski "Lekarz Mikołaj z Polski", Rozprawa PAU Wydział Filologiczny, t. 58 (1919); całość ogł. R. Ganszyniec, "Brata Mikołaja z Polski pisma lekarskie", Poznań 1920, Prace Naukowe Uniwersytetu Poznańskiego, Sekcja Humanistyczna nr 2; przekł. niemiecki: rozdz. 4-5 ogł. K. Sudhoff Archiv f. Geschichte d. Medizin, t. 9 (1915), s. 36-38; rękopisy podał: R. Ganszyniec, "Brata Mikołaja z Polski pisma lekarskie", Poznań 1920, (zbiór recept w 7 rozdziałach; powstał przypuszczalnie w kole przyjaciół Mikołaja w Montpellier, po jego wyjeździe do Polski; prawdopodobnie podstawą utworu były rzeczywiste recepty Mikołaja; według R. Ganszyńca – rozdz. 6-7 na pewno, rozdz. 1-5 prawdopodobnie nie są pióra Mikołaja)