Lapatynib

Lapatynib
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
N-{3-chloro-4-[(3-fluorobenzyl)oksy]fenylo}-6-[5-({[2-(metylosulfonylo)etylo]amino}metylo)furan-2-ylo]chinazolino-4-amina
Inne nazwy i oznaczenia
Tyverb, Tykerb
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C29H26ClFN4O4S

Masa molowa

581,06 g/mol

Identyfikacja
Numer CAS

231277-92-2

PubChem

208908

DrugBank

DB01259

SMILES
CS(=O)(=O)CCNCC1=CC=C(O1)C2=CC3=C(C=C2)N=CN=C3NC4=CC(=C(C=C4)OCC5=CC(=CC=C5)F)Cl
InChI
InChI=1S/C29H26ClFN4O4S/c1-40(36,37)12-11-32-16-23-7-10-27(39-23)20-5-8-26-24(14-20)29(34-18-33-26)35-22-6-9-28(25(30)15-22)38-17-19-3-2-4-21(31)13-19/h2-10,13-15,18,32H,11-12,16-17H2,1H3,(H,33,34,35)
InChIKey
BCFGMOOMADDAQU-UHFFFAOYSA-N
Niebezpieczeństwa
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji
według kryteriów GHS są niedostępne.
Klasyfikacja medyczna
ATC

L01EH01

Multimedia w Wikimedia Commons

Lapatynib – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, inhibitor kinazy białkowej stosowany jako lek przeciwnowotworowy w leczeniu guzów litych raka sutka. Został opracowany przez firmę GlaxoSmithKline.

Działanie

Lapatynib jest inhibitorem podwójnej wewnątrzkomórkowej kinazy tyrozynowej receptora czynnika wzrostu naskórka (EGFR, ErbB-1) oraz receptora HER2/neu (ErbB-2) komórek nowotworowych[1]. U chorych z HER2+ rakiem sutka z przerzutami dodanie lapatynibu do standardowej terapii spowolniło wzrost guza[2].

Działania niepożądane

Najczęstsze objawy niepożądane (>25%) podczas leczenia lapatynibem to zaburzenia żołądka i jelit (biegunka, nudności i wymioty) oraz wysypka. Erytrodyzestezja dłoniowo-podeszwowa była również nierzadka (≥ 25%), a częstość jej występowania była podobna w grupach pacjentów otrzymujących lapatynib w skojarzeniu z kapecytabiną oraz przyjmujących samą kapecytabinę. Biegunka była najczęstszym objawem niepożądanym powodującym przerwanie leczenia – zarówno w przypadku leczenia lapatynibem w połączeniu z kapecytabiną, jak i lapatynibem w kombinacji z letrozolem[3].

Stosowanie w lecznictwie

W 2007 roku lek ten został warunkowo zaaprobowany przez amerykańską Agencję Żywności i Leków do leczenia zaawansowanych przypadków raka sutka (raka z przerzutami) wraz z chemioterapią przy użyciu kapecytabiny, po wcześniejszym stosowaniu trastuzumabu, antracyklin i taksanów[potrzebny przypis]. W roku 2008 specyfik ten został warunkowo dopuszczony do obrotu w Unii Europejskiej. Dopuszczenie warunkowe oznacza, że oczekiwane są dalsze dowody świadczące o korzyści ze stosowania produktu leczniczego. Europejska Agencja Leków powinna każdego roku dokonywać przeglądu nowych informacji o produkcie i uzupełniać charakterystykę produktu leczniczego, jeśli to będzie konieczne[4].

Nazwy handlowe

  • Tykerb (Stany Zjednoczone)
  • Tyverb (Europa)

Przypisy

  1. W.C. Teng, J.W. Oh, L.S. New, M.D. Wahlin i inni. Mechanism-based inactivation of cytochrome P450 3A4 by lapatinib. „Mol Pharmacol”. 78 (4), s. 693–703, 2010. DOI: 10.1124/mol.110.065839. PMID: 20624855. 
  2. Geyer CE, Forster J, Lindquist D, Chan S. Lapatinib plus capecitabine for HER2-positive advanced breast cancer. „N Engl J Med”. 355 (26), s. 2733–2743, 2006. DOI: 10.1056/NEJMoa064320. PMID: 17192538. 
  3. J.R. Kroep, S.C. Linn, E. Boven, H.J. Bloemendal i inni. Lapatinib: clinical benefit in patients with HER 2-positive advanced breast cancer. „Neth J Med”. 68 (9), s. 371–376, 2010. PMID: 20876920. 
  4. Lapatynib. Streszczenie EPAR dla ogółu społeczeństwa. European Medicines Agency, 2013. [dostęp 2014-09-26].
  • p
  • d
  • e
  • p
  • d
  • e
L01A – Leki alkilujące
L01AA – Analogi iperytu azotowego
L01AB – Estry kwasu sulfonowego
L01AC – Iminy etylenowe
L01AD – Pochodne nitrozomocznika
L01AG – Epitlenki
  • etoglucid
L01AX – Inne
L01B – Antymetabolity
L01BA – Analogi kwasu foliowego
L01BB – Analogi puryn
L01BC – Analogi pirymidyn
L01C – Alkaloidy roślinne i inne
związki pochodzenia naturalnego
L01CA – Alkaloidy Vinca i ich analogi
L01CB – Pochodne podofilotoksyny
L01CC – Pochodne kolchicyny
  • demekolcyna
L01CD – Taksany
L01CE – Inhibitory topoizomerazy 1
L01CX – Inne
L01D – Antybiotyki cytotoksyczne i
związki pochodne
L01DA – Aktynomycyny
L01DB – Antracykliny i
związki pochodne
L01DC – Inne
L01E – Inhibitory kinazy białkowej
L01EA – Inhibitory kinazy
tyrozynowej BCR-Abl
L01EB – Inhibitory kinazy
tyrozynowej receptora nabłonkowego
czynnika wzrostu (EGFR)
L01EC – Inhibitory kinazy
seroninowo-treoninowej B-Raf (BRAF)
L01ED – Inhibitory kinazy
chłoniaka anaplastycznego (ALK)
  • kryzotynib
  • cerytynib
  • alektynib
  • brygatynib
  • lorlatynib
L01EE – Inhibitory kinazy
aktywowanej mitogenami (MEK)
  • trametynib
  • kobimetynib
  • binimetynib
  • solumetynib
L01EF – Inhibitory kinaz
cyklino-zależnych (CDK)
L01EG – Inhibitory kinazy mTOR
L01EH – Inhibitory kinazy
receptora ludzkiego czynnika
wzrostu naskórka 2 (HER2)
  • lapatynib
  • neratynib
L01EJ – Inhibitory kinazy
janusowej (JAK)
  • ruksolitynib
  • fedratynib
  • pakrytynib
  • momelotynib
L01EK – Inhibitory kinazy
receptora czynnika wzrostu
śródbłonka naczyniowego (VEGFR)
L01EL – Inhibitory kinazy
tyrozynowej Brutona (BTK)
  • ibrutynib
  • acalabrutynib
  • zanubrutynib
  • orelabrutynib
  • pirtobrutynib
L01EM – Inhibitory kinazy
3-fosfatydyloinozytolu (Pi3K)
  • idelalizyb
  • kopanlisyb
  • alpelisyb
  • duwelisyb
  • parsaklisyb
L01EN – Inhibitory kinazy tyrozynowej
receptora czynnika wzrostu fibroblastów (FGFR)
  • erdafitynib
  • pemigatynib
  • infigratynib
  • futibatynib
L01EX – Inne inhibitory
kinazy proteinowej
  • sunitynib
  • sorafenib
  • pazopanib
  • wandetanib
  • regorafenib
  • masytynib
  • kabozantynib
  • lenwatynib
  • nintedanib
  • midostauryna
  • kwizartynib
  • larotrektynib
  • gilterytynib
  • entrektynib
  • peksydartynib
  • erdafitynib
  • kapmatynib
  • awaprytynib
  • ripretynib
  • tepotynib
  • selperkatynib
  • pralsetynib
  • surufatynib
  • umbralisib
  • sitwatynib
  • kapiwasertyb
L01F – Przeciwciała monoklonalne
oraz przeciwciała
skoniugowane z cytostatykami
L01FA – Inhibitory CD20
L01FB – Inhibitory CD22
  • inotuzumab ozogamycyny
  • moksetumomab pasudotoksu
L01FC – Inhibitory CD38
  • daratumumab
  • izatuksymab
L01FD – Inhibitory HER2
  • trastuzumab
  • pertuzumab
  • trastuzumab emtanzyny
  • trastuzumab mafodotyny
  • trastuzumab duokarmazyny
  • margetuksimab
L01FE – Inhibitory EGFR
L01FF – Inhibitory PD–1/PD–L1
L01FG – Inhibitory PD–1/PD–L1
L01FX – Inne przeciwciała monoklonalne
oraz przeciwciała
skoniugowane z cytostatykami
  • edrekolomab
  • gemtuzumab ozogamycyny
  • katumaksomab
  • ipilimumab
  • brentuksymab wedotyny
  • dinutuksymab beta
  • blinatumomab
  • elotuzumab
  • mogamulizumab
  • olaratumab
  • bermekimab
  • tafasitamab
  • enfortumab wedotyny
  • polatuzumab wedotyny
  • belantamab mafodotyny
  • oportuzumab monatoksu
  • sacytuzumab gowitekanu
  • amiwantamab
  • sabatolimab
  • tremelimumab
  • naksitamab
  • lonkastuksymab tezyryny
  • tisotumab wedotin
  • teklistamab
  • mosunetuzumab
  • mirwetuksymab sorawtanzyny
  • epkorytamab
  • glofitamab
  • talkwetamab
L01FY – Połączenia przeciwciał monoklonalnych
oraz przeciwciał
skoniugowanych z cytostatykami
L01X – Pozostałe
leki przeciwnowotworowe
L01XA – Związki platyny
L01XB – Metylohydrazyny
L01XD – Środki stosowane w
terapii fotodynamicznej
L01XF – Retinoidy stosowane w
terapii przeciwnowotworowej
L01XG – Inhibitory proteasomu
L01XH – Inhibitory deacetylaz
histonów (HDAC)
L01XJ – Inhibitory szlaku Hedgehog
  • wismodegib
  • sonidegib
  • glasdegib
L01XK – Inhibitory polimeraz
poli-ADP-rybozy (PARP)
L01XL – Przeciwnowotworowa terapia
komórkowa lub genowa
  • sitimagene ceradenovec
  • talimogen laherparepwek
  • aksykabtagen cyloleucel
  • tisagenlecleucel
  • ciltakabtagen autoleucel
  • breksukabtagen autoleucel
  • idekabtagen wikleucel
  • lizokabtagen maraleucel
  • tabelekleucel
  • nadofaragen firadenowek
  • lifileucel
L01XX – Inne
L01XY – Połączenia leków
przeciwnowotworowych

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.