Kwas chromowy

Kwas chromowy
   Kwas dichromowy          Kwas chromowy
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
addyt.

dihydroksydodioksydochrom

wodor.

diwodoro(tetraoksydochromian)

Inne nazwy i oznaczenia
półsyst.

kwas chromowy

Stocka

kwas chromowy(VI)

Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

H
2CrO
4

Masa molowa

118,01 g/mol

Wygląd

żółta ciecz[1]

Identyfikacja
Numer CAS

7738-94-5

PubChem

24425

SMILES
O[Cr](=O)(=O)O
InChI
InChI=1S/Cr.2H2O.2O/h;2*1H2;;/q+2;;;;/p-2
InChIKey
KRVSOGSZCMJSLX-UHFFFAOYSA-L
Właściwości
Gęstość
1,5 g/cm³ (15,6 °C, 50% roztwór wodny CrO
3)[3]; ciecz
Rozpuszczalność w wodzie
rozpuszczalny[2]
Kwasowość (pKa)

pKa1 0,74[2]
pKa2 6,49[2]

Niebezpieczeństwa
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie podanego źródła[3]
oznakowanie analogiczne do CrO
3
Płomień nad okręgiem Działanie żrące Czaszka i skrzyżowane piszczele Zagrożenie dla zdrowia Środowisko
Niebezpieczeństwo
Zwroty H

H271, H301, H310+H330, H314, H317, H334, H335, H340, H350, H361f, H372, H410

Zwroty P

brak wiarygodnych danych

NFPA 704
Na podstawie
podanego źródła[4]
10% kwas chromowy
0
3
0
 
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Kwas chromowy, nazwa Stocka: kwas chromowy(VI), H
2CrO
4 – nieorganiczny związek chemiczny z grupy kwasów tlenowych.

Otrzymywanie

Powstaje w wyniku reakcji tlenku chromu(VI) z wodą:

CrO
3 + H
2O → H
2CrO
4

Właściwości

Jest mocnym, dwuprotonowym kwasem[1]. Występuje wyłącznie w roztworach wodnych[2][1], w których ulega dwustopniowej dysocjacji[5]:

H
2CrO
4 + H
2O → HCrO−
4 + H
3O+
HCrO−
4 + H
2O → CrO2−
4 + H
3O+

Podczas zatężania ulega dimeryzacji do kwasu dichromowego[1][5]:

2H
2CrO
4 → H
2Cr
2O
7 + H
2O
lub
2HCrO−
4 → Cr
2O2−
7 + H
2O

Objawia się to zmianą koloru roztworu z żółtego na pomarańczowy. Dalsze zatężanie prowadzi do powstawania form oligomerycznych, H
2Cr
3O
10, H
2Cr
4O
13, …, H
2Cr
nO
3n+1, aż do całkowitego odwodnienia i uzyskania bezwodnika kwasu chromowego, czyli CrO
3[1].

W zależności od stopnia polimeryzacji tworzy różne rodzaje soli: źółte chromiany (np. K
2CrO
4), pomarańczowe do czerwonych dichromiany (np. pomarańczowy K
2Cr
2O
7 i ciemnoczerwony Ag
2Cr
2O
7) oraz wyższe tri-, tetra- i polichromiany[6].

Jest silnym utleniaczem.

Zastosowanie

Mieszanina kwasu chromowego i kwasu siarkowego nosi nazwę chromianki, która ze względu na swoje niezwykle silne właściwości utleniające używana była do czyszczenia szkła laboratoryjnego (obecnie nie jest stosowana ze względu na szkodliwość związków chromu(VI) dla środowiska). Kwas chromowy znajduje zastosowanie w stomatologii, służąc do przyżegania chorobotwórczo zmienionej śluzówki.

Jest także używany w motoryzacji oraz lotnictwie przy procesach specjalnych takich jak anodowanie w kwasie chromowym, które zabezpieczają detale przeciwko korozji oraz przygotowują powierzchnie detalu do malowania.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Chromic acid, [w:] Concise Encyclopedia Chemistry, De Gruyter, 31 grudnia 1994, s. 221–222, DOI: 10.1515/9783110854039, ISBN 978-3-11-011451-5 .
  2. ↑ a b c d David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-58, 8-40, ISBN 978-1-4200-9084-0  (ang.).
  3. ↑ a b Chromic acid, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 5710 [dostęp 2023-08-24]  (niem. • ang.).
  4. ↑ Chromic Acid, 10% [online], karta charakterystyki produktu Sciencelab.com, 9 czerwca 2012, numer katalogowy: SLC3346 [zarchiwizowane z adresu 2012-10-15]  (ang.).
  5. ↑ a b F.F. Brito F.F. i inni, Equilibria of chromate(VI) species in acid medium and ab initio studies of these species, „Polyhedron”, 16 (21), 1997, s. 3835–3846, DOI: 10.1016/S0277-5387(97)00128-9  (ang.).
  6. ↑ Chromates, [w:] Concise Encyclopedia Chemistry, De Gruyter, 31 grudnia 1994, s. 220, DOI: 10.1515/9783110854039, ISBN 978-3-11-011451-5 .
  • p
  • d
  • e
Kwasy beztlenowe
i ich analogi
kwasy tlenowcowodorowe
  • H
    2    S
    aq
  • H
    2    Se
    aq
  • H
    2    Te
    aq
  • H
    2    Po
    aq
kwasy halogenowodorowe
  • HF
    aq
  • HCl
    aq
  • HBr
    aq
  • HI
    aq
  • HAt
    aq
kwasy pseudohalogenowodorowe
Inne
  • HAuCl
    4
  • HAuBr
    4
  • HBF
    4
  • H
    2    PtCl
    6
  • H
    2    SiF
    6
  • HPF
    6
  • HSbF
    6
  • HAsF
    6
Kwasy tlenowe
grupa 6
  • H
    2    CrO
    4    /H
    2    Cr
    2    O
    7
  • H
    2    MoO
    4
  • H
    2    WO
    4
grupa 7
  • HMnO
    4
  • HTcO
    4
  • HReO
    4
grupa 13
  • HBO
    2
  • H
    3    BO
    3
grupa 14
  • H
    2    CO
    3
  • H
    4    SiO
    4    /H
    2    SiO
    3
grupa 15
  • HNO
    2
  • HNO
    3
  • HNO
    4
  • H
    3    PO
    2
  • H
    3    PO
    3
  • H
    3    PO
    4
  • HPO
    3
  • H
    4    P
    2    O
    6
  • H
    4    P
    2    O
    7
  • H
    3    AsO
    3
  • H
    3    AsO
    4
grupa 16
  • H
    2    S
    2    O
    4
  • H
    2    SO
    2
  • H
    2    SO
    3     ⇄ HSHO3
  • H
    2    S
    2    O
    2
  • H
    2    SO
    4
  • H
    2    S
    2    O
    7
  • H
    2    SO
    5
  • H
    2    S
    2    O
    8
  • H
    2    S
    2    O
    3
  • H
    2    S
    2    O
    6
  • H
    2    SeO
    3
  • H
    2    SeO
    4
  • H
    2    TeO
    3
  • H
    6    TeO
    6
grupa 17
  • HClO
  • HClO
    2
  • HClO
    3
  • HClO
    4
  • HBrO
  • HBrO
    2
  • HBrO
    3
  • HBrO
    4
  • HIO
  • HIO
    2
  • HIO
    3
  • HIO
    4
pochodne
  • HSO
    3    F
  • HSO
    3    Cl
  • H
    2    NSO
    3    H
  • HNOSO
    4
  • H
    2    CS
    3
  • H
    2    PO
    3    F
  • HPO
    2    F
    2
  • Kategoria:Kwasy nieorganiczne
Kontrola autorytatywna (rodzaj indywiduum chemicznego):
  • LCCN: sh2013000232
  • BNCF: 32179
  • BNE: XX545530
  • J9U: 987007600184205171