John P. Ryan
 | Zobacz też: John Ryan. |
 | |||
| Data i miejsce urodzenia | 30 lipca 1936 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 20 marca 2007 | ||
| Zawód | aktor | ||
| Lata aktywności | 1966–1996 | ||
| |||
John P. Ryan (ur. 30 lipca 1936 w Nowym Jorku; zm. 20 marca 2007 w Los Angeles) – amerykański aktor charakterystyczny znany z kilkudziesięciu ról drugoplanowych w filmach i serialach TV. W pamięci widzów pozostaje przede wszystkim jego wyrazista rola w słynnym filmie Andrieja Konczałowskiego Uciekający pociąg (1985); gdzie zagrał bezwzględnego naczelnika więzienia Rankena.
Był synem irlandzkich emigrantów. Ukończył Rice High School i studiował język angielski w City College w Nowym Jorku, gdzie po raz pierwszy zainteresował się aktorstwem. Później przez 6 lat służył w Armii Amerykańskiej. Na dużym ekranie zadebiutował w 1967. Jednak do świata wielkiego filmu wprowadził go jego przyjaciel Jack Nicholson. Ryan zagrał obok Nicholsona w dwóch kolejnych filmach Boba Rafelsona; były to: Pięć łatwych utworów (1970) i Król Marvin Gardens (1972). Później obaj aktorzy spotkali się na filmowym planie jeszcze trzykrotnie, przy okazji realizacji filmów: Przełomy Missouri (1976), Hoffa (1992) oraz kolejnym obrazie reżyserowanym przez Rafelsona pt. Listonosz zawsze dzwoni dwa razy (1981). Często obsadzany był w rolach postaci twardych i negatywnych; złoczyńców, policjantów, wojskowych. Wyjątkiem była rola sympatycznego Franka Davisa, ojca broniącego pomimo wszystko swego zmutowanego dziecka, w horrorze A jednak żyje (1974) i jego kontynuacji A jednak żyje 2 (1978). Swoją najsłynniejszą kreację stworzył zapewne w filmie Uciekający pociąg (1985) grając sadystycznego naczelnika Rankena, który za wszelką cenę chce zatrzymać uciekinierów z więzienia. Pod koniec lat 90. ostatecznie wycofał się z zawodu. W ostatnich latach życia pracował dając lekcje aktorstwa.
Zmarł nagle w wieku 70 lat, w wyniku wylewu krwi do mózgu.
Filmografia
Filmy fabularne
- 1970: Pięć łatwych utworów jako Spicer
- 1972: Król Marvin Gardens jako Surtees
- 1973: Dillinger jako Charles Makley
- 1974: A jednak żyje jako Frank Davis
- 1976: Przełomy Missouri jako Si
- 1976: Świat przyszłości jako dr Schneider
- 1978: A jednak żyje 2 jako Frank Davis
- 1981: Listonosz zawsze dzwoni dwa razy jako Kennedy
- 1983: Pierwszy krok w kosmos jako szef programu
- 1983: Do utraty tchu jako porucznik Parmental
- 1984: Cotton Club jako Joe Flynn
- 1985: Uciekający pociąg jako naczelnik Warden Ranken
- 1986: Siła pomsty jako prof. Elliott Glastenbury
- 1987: Punktualnie o trzeciej jako pan O’Rourke
- 1987: Śmiercionośna ślicznotka jako porucznik Kellerman
- 1987: Życzenie śmierci 4 jako Nathan White
- 1988: Gliniarz do wynajęcia jako Wieser
- 1989: Najlepsi z najlepszych jako Jennings
- 1990: Oddział Delta 2 jako gen. Taylor
- 1990: Klasa 1999 jako pan Hardin
- 1992: Hoffa jako Red Bennett
- 1992: Białe piaski jako handlarz bronią
- 1993: Batman: Maska Batmana – Buzz Bronski (głos)
- 1994: Żmija jako John Blackstone
- 1995: Niezwykła opowieść jako Grub
- 1996: Brudne pieniądze jako Micky Malnato
Seriale telewizyjne
- 1973-78: Kojak jako Peter Ibbotson (gościnnie, 1974)
- 1974-78: Sierżant Anderson jako Collier (gościnnie, 1975)
- 1975-79: Starsky i Hutch jako detektyw Luke Huntley / Frank Malone (gościnnie, 1977 i 1979)
- 1972-83: M*A*S*H jako mjr Van Zandt (gościnnie, 1982)
- 1982-88: Cagney i Lacey jako Philip Corrigan (gościnnie, 1985)
- 1984-89: Policjanci z Miami jako Jake Manning (gościnnie, 1989)
- 1993-94: Przygody Brisco County Juniora jako szeryf Bob Cavendish (gościnnie, w odc. 10.)
