Indianapolis 500
Indianapolis 500 (także: Indy 500) – wyścig samochodowy rozgrywany corocznie na torze Indianapolis Motor Speedway w mieście Speedway, w stanie Indiana, w Stanach Zjednoczonych. Rozgrywany od 1911 roku wyścig odbywa się w ostatnią niedzielę maja na dystansie 500 mil, czyli 200 okrążeń. Jest to jedno z największych wydarzeń sportowych na świecie, oglądane na żywo przez około 270 tysięcy widzów.
Wieloletnią tradycją wyścigu Indianapolis 500 jest to, że zwycięzca na podium zamiast butelki szampana otrzymuje butelkę maślanki lub mleka. W 1933 roku ten zwyczaj zapoczątkował Louis Meyer, choć na stałe wszedł do obiegu dopiero trzy lata później. Z kilkoma wyjątkami (głównie w latach 40. i 50. XX wieku) obowiązuje do dziś. Od 1956 roku tylko jeden kierowca wyłamał się z tego zwyczaju, mianowicie Emerson Fittipaldi, który w 1993 roku wypił butelkę soku pomarańczowego.
W latach 1950–1960 wyścig był jedną z eliminacji mistrzostw świata Formuły 1.
Zwycięzcy Indianapolis 500
Rok | Data | Kierowca | Nadwozie | Silnik | Zespół / właściciel | Czas |
---|---|---|---|---|---|---|
1911 | 30 maja | Ray Harroun | Marmon | Marmon | Nordyke & Marmon Company | 6:42:08,039 |
1912 | 30 maja | Joe Dawson | National | National | National Motor Vehicle Company | 6:21:06,144 |
1913 | 30 maja | Jules Goux | Peugeot | Peugeot | Peugeot | 6:35:05,108 |
1914 | 30 maja | René Thomas | Delage | Delage | Louis Delâge Company | 6:03:45,060 |
1915 | 31 maja | Ralph DePalma | Mercedes | Mercedes | E.C. Patterson | 5:33:55,619 |
1916 | 30 maja | Dario Resta | Peugeot | Peugeot | Peugeot Auto Racing Company | 3:34:16,990 |
1919 | 30 maja | Howdy Wilcox | Premier | Premier | I.M.S. Corporation | 5:40:42,930 |
1920 | 30 maja | Gaston Chevrolet | Frontenac | Frontenac | William Small Company | 5:38:31,901 |
1921 | 30 maja | Tommy Milton | Frontenac | Frontenac | Louis Chevrolet | 5:34:44,578 |
1922 | 30 maja | Jimmy Murphy | Duesenberg | Miller | Jimmy Murphy | 5:17:30,845 |
1923 | 30 maja | Tommy Milton | Miller | Miller | H.C.S. Motor Company | 5:31:19,618 |
1924 | 30 maja | Lora Corum | Duesenberg | Duesenberg | Duesenberg | 5:05:23,595 |
Joe Boyer | ||||||
1925 | 30 maja | Pete DePaolo | Duesenberg | Duesenberg | Duesenberg | 4:56:39,401 |
1926 | 30 maja | Frank Lockhart | Miller | Miller | Peter Kreis | 5:12:48,768 |
1927 | 30 maja | George Souders | Duesenberg | Duesenberg | William S. White | 5:07:33,022 |
1928 | 30 maja | Louis Meyer | Miller | Miller | Alden Sampson, II | 5:01:33,725 |
1929 | 30 maja | Ray Keech | Miller | Miller | M. A. Yagle | 5:07:25,458 |
1930 | 30 maja | Billy Arnold | Summers | Miller | Harry Hartz | 4:58:39,720 |
1931 | 30 maja | Louis Schneider | Stevens | Miller | Louis Schneider | 5:10:27,948 |
1932 | 30 maja | Fred Frame | Wetteroth | Miller | Harry Hartz | 4:48:03,761 |
1933 | 30 maja | Louis Meyer | Miller | Miller | Louis Meyer | 4:48:00,774 |
1934 | 30 maja | Bill Cummings | Miller | Miller | H. C. Henning | 4:46:05,254 |
1935 | 30 maja | Kelly Petillo | Wetteroth | Offenhauser | Kelly Petillo | 4:42:22,771 |
1936 | 31 maja | Louis Meyer | Stevens | Miller | Louis Meyer | 4:35:03,314 |
1937 | 31 maja | Louis Meyer | Shaw | Offenhauser | Wilbur Shaw | 4:24:07,861 |
1938 | 30 maja | Floyd Roberts | Wetteroth | Miller | Lou Moore | 4:15:58,362 |
1939 | 30 maja | Wilbur Shaw | Maserati | Maserati | Boyle Racing Headquarters | 4:20:47,412 |
1940 | 30 maja | Wilbur Shaw | Maserati | Maserati | Boyle Racing Headquarters | 4:22:31,201 |
1941 | 30 maja | Floyd Davis | Wetteroth | Offenhauser | Lou Moore | 4:20:36,266 |
Mauri Rose | ||||||
1946 | 30 maja | George Robson | Adams | Sparks | Thorne Engineering | 4:21:16,711 |
1947 | 30 maja | Mauri Rose | Deidt | Offenhauser | Lou Moore | 4:17:52,159 |
1948 | 31 maja | Mauri Rose | Deidt | Offenhauser | Lou Moore | 4:10:23,286 |
1949 | 30 maja | Bill Holland | Deidt | Offenhauser | Lou Moore | 4:07:15,939 |
1950 | 30 maja | Johnnie Parsons | Kurtis Kraft | Offenhauser | Kurtis Kraft | 2:46:55,967 |
1951 | 30 maja | Lee Wallard | Kurtis Kraft | Offenhauser | Murrell Belanger | 3:57:38,103 |
1952 | 30 maja | Troy Ruttman | Kuzma | Offenhauser | J. C. Agajanian | 3:52:41,930 |
1953 | 30 maja | Bill Vukovich | Kurtis Kraft | Offenhauser | Howard B. Keck | 3:53:01,668 |
1954 | 30 maja | Bill Vukovich | Kurtis Kraft | Offenhauser | Howard B. Keck | 3:49:17,261 |
1955 | 30 maja | Bob Sweikert | Kurtis Kraft | Offenhauser | John Zink | 3:53:59,576 |
1956 | 30 maja | Pat Flaherty | Watson | Offenhauser | John Zink | 3:53:28,872 |
1957 | 30 maja | Sam Hanks | Salih | Offenhauser | George Salih | 3:41:14,238 |
1958 | 30 maja | Jimmy Bryan | Salih | Offenhauser | George Salih | 3:44:21,064 |
1959 | 30 maja | Rodger Ward | Watson | Offenhauser | Leader Cards | 3:40:47,470 |
1960 | 30 maja | Jim Rathmann | Watson | Offenhauser | Ken-Paul | 3:36:11,384 |
1961 | 30 maja | A.J. Foyt | Trevis | Offenhauser | Bignotti-Bowes Racing | 3:35:37,540 |
1962 | 30 maja | Rodger Ward | Watson | Offenhauser | Leader Cards Racing | 3:33:50,291 |
1963 | 30 maja | Parnelli Jones | Watson | Offenhauser | J. C. Agajanian | 3:29:35,365 |
1964 | 30 maja | A.J. Foyt | Watson | Offenhauser | Ansted-Thompson Racing | 3:23:35,813 |
1965 | 31 maja | Jim Clark | Lotus | Ford | Team Lotus | 3:19:05,370 |
1966 | 30 maja | Graham Hill | Lola | Ford | Mecom Racing Team | 3:27:52,543 |
1967 | 30–31 maja | A.J. Foyt | Coyote | Ford | Ansted-Thompson Racing | 3:18:24,211 |
1968 | 30 maja | Bobby Unser | Eagle | Offenhauser | Leader Cards Racing | 3:16:13,786 |
1969 | 30 maja | Mario Andretti | Hawk | Ford | STP Corporation | 3:11:14,689 |
1970 | 30 maja | Al Unser | Colt | Ford | Vel’s Parnelli Jones Racing | 3:12:37,057 |
1971 | 29 maja | Al Unser | Colt | Ford | Vel’s Parnelli Jones Racing | 3:10:11,545 |
1972 | 27 maja | Mark Donohue | McLaren | Offenhauser | Penske Enterprises | 3:04:23,851 |
1973 | 28–30 maja | Gordon Johncock | Eagle | Offenhauser | Patrick Racing | 2:05:25,320* |
1974 | 26 maja | Johnny Rutherford | McLaren | Offenhauser | Bruce McLaren Motor Racing | 3:09:10,094 |
1975 | 25 maja | Bobby Unser | Eagle | Offenhauser | All American Racers | 2:54:55,064* |
1976 | 30 maja | Johnny Rutherford | McLaren | Offenhauser | Bruce McLaren Motor Racing | 1:42:52,466* |
1977 | 29 maja | A.J. Foyt | Coyote | Foyt | A.J. Foyt Enterprises | 3:05:57,186 |
1978 | 28 maja | Al Unser | Lola | Cosworth | Chaparral Racing | 3:05:54,974 |
1979 | 27 maja | Rick Mears | Penske | Cosworth | Penske Racing | 3:08:47,970 |
1980 | 25 maja | Johnny Rutherford | Chaparral | Cosworth | Chaparral Racing | 3:29:59,572 |
1981 | 24 maja | Bobby Unser | Penske | Cosworth | Penske Racing | 3:35:41,819 |
1982 | 30 maja | Gordon Johncock | Wildcat | Cosworth | Patrick Racing | 3:05:09,122 |
1983 | 29 maja | Tom Sneva | March | Cosworth | Bignotti-Cotter | 3:05:03,092 |
1984 | 27 maja | Rick Mears | March | Cosworth | Penske Cars | 3:03:21,638 |
1985 | 26 maja | Danny Sullivan | March | Cosworth | Penske Cars | 3:16:06,090 |
1986 | 31 maja | Bobby Rahal | March | Cosworth | Truesports | 2:55:43,457 |
1987 | 24 maja | Al Unser | March | Cosworth | Penske Racing | 3:04:59,121 |
1988 | 29 maja | Rick Mears | Penske | Chevrolet | Penske Racing | 3:27:10,167 |
1989 | 28 maja | Emerson Fittipaldi | Penske | Chevrolet | Patrick Racing | 2:59:01,074 |
1990 | 27 maja | Arie Luyendyk | Lola | Chevrolet | Doug Shierson Racing | 2:41:18,404 |
1991 | 26 maja | Rick Mears | Penske | Chevrolet | Penske Racing | 2:50:00,791 |
1992 | 24 maja | Al Unser Jr. | Galmer | Chevrolet | Galles-Kraco Racing | 3:43:05,148 |
1993 | 30 maja | Emerson Fittipaldi | Penske | Chevrolet | Penske Racing | 3:10:49,860 |
1994 | 29 maja | Al Unser Jr. | Penske | Mercedes-Benz | Penske Racing | 3:06:29,006 |
1995 | 28 maja | Jacques Villeneuve | Reynard | Cosworth-Ford | Team Green | 3:15:17,561 |
1996 | 26 maja | Buddy Lazier | Reynard | Cosworth-Ford | Hemelgarn Racing | 3:22:45,753 |
1997 | 26–27 maja | Arie Luyendyk | G-Force | Oldsmobile | Treadway Racing | 3:25:43,388 |
1998 | 24 maja | Eddie Cheever Jr | Dallara | Oldsmobile | Team Cheever | 3:26:40,524 |
1999 | 30 maja | Kenny Bräck | Dallara | Oldsmobile | A.J. Foyt Enterprises | 3:15:51,182 |
2000 | 28 maja | Juan Pablo Montoya | G-Force | Oldsmobile | Chip Ganassi Racing | 2:58:59,431 |
2001 | 27 maja | Hélio Castroneves | Dallara | Oldsmobile | Marlboro Team Penske | 3:31:54,180 |
2002 | 26 maja | Hélio Castroneves | Dallara | Chevrolet | Marlboro Team Penske | 3:00:10,871 |
2003 | 25 maja | Gil de Ferran | G-Force | Toyota | Marlboro Team Penske | 3:11:56,989 |
2004 | 30 maja | Buddy Rice | G-Force | Honda | Rahal Letterman Racing | 3:14:55,2395* |
2005 | 29 maja | Dan Wheldon | Dallara | Honda | Andretti Green Racing | 3:10:21,0769 |
2006 | 28 maja | Sam Hornish Jr. | Dallara | Honda | Marlboro Team Penske | 3:10:58,7590 |
2007 | 27 maja | Dario Franchitti | Dallara | Honda | Andretti Green Racing | 2:44:03,5608* |
2008 | 25 maja | Scott Dixon | Dallara | Honda | Chip Ganassi Racing | 3:28:57,6792 |
2009 | 24 maja | Hélio Castroneves | Dallara | Honda | Penske Racing | 3:19:34,6427 |
2010 | 30 maja | Dario Franchitti | Dallara | Honda | Chip Ganassi Racing | 3:05:37,0131 |
2011 | 29 maja | Dan Wheldon | Dallara | Honda | Bryan Herta Autosport | 2:56:11,7267 |
2012 | 27 maja | Dario Franchitti | Dallara | Honda | Chip Ganassi Racing | 2:58:51,2532 |
2013 | 26 maja | Tony Kanaan | Dallara | Chevrolet | KV Racing Technology | 2:40:03,4181 |
2014 | 25 maja | Ryan Hunter-Reay | Dallara | Honda | Andretti Autosport | 2:40:48.2305 |
2015 | 24 maja | Juan Pablo Montoya | Dallara | Chevrolet | Penske Racing | 3:05:56.5286 |
2016 | 29 maja | Alexander Rossi | Dallara | Honda | Bryan Herta Autosport / Andretti Autosport | 3:00:02.0872 |
2017 | 28 maja | Takuma Satō | Dallara | Honda | Andretti Autosport | 3:13:03,3584 |
2018 | 27 maja | Will Power | Dallara | Chevrolet | Team Penske | 2:59:42,6365 |
2019 | 26 maja | Simon Pagenaud | Dallara | Chevrolet | Team Penske | 2:50:39,2797 |
2020 | 23 sierpnia | Takuma Satō | Dallara | Honda | Rahal Letterman Lanigan Racing | 3:10:05,0880 |
2021 | 30 maja | Hélio Castroneves | Dallara | Honda | Meyer Shank Racing | 2:37:19,3846 |
2022 | 29 maja | Marcus Ericsson | Dallara | Honda | Chip Ganassi Racing | 2:51:00,6432 |
2023 | 28 maja | Josef Newgarden | Dallara | Chevrolet | Team Penske | 2:58:21,9611 |
- * – wyścig skrócony z powodu deszczu
Lista osób, które zginęły w trakcie zawodów
W trakcie oraz w kwalifikacjach do wyścigu Indianapolis 500 zginęło wielu sportowców i osób związanych z wyścigami.
Kierowcy
Wyścig Indianapolis 500
Kierowcy, którzy zginęli podczas wyścigu Indianapolis 500:
- 1909: William Borque (wyścig na krótszym dystansie; pierwszy znany kierowca, który zginął podczas wyścigu)
- 1919: Louis LeCocq, Arthur Thurman
- 1929: Bill Spence
- 1933: Mark Billman, Lester Spangler
- 1935: Clay Weatherly
- 1939: Floyd Roberts
- 1947: Shorty Cantlon
- 1955: Bill Vukovich
- 1958: Pat O'Connor
- 1964: Eddie Sachs, Dave MacDonald
- 1973: Swede Savage (zmarł w szpitalu 2 lipca)
Testy, treningi i kwalifikacje
Kierowcy, którzy zginęli podczas testów, treningów i kwalifikacji:
- 1910: Tommy Kincaid (wyścig na krótszym dystansie)
- 1911: Harry Martin
- 1926: Herbert Jones
- 1931: Joe Caccia
- 1932: M. C. Jones
- 1933: William Denver
- 1934: Peter Kreis
- 1935: Johnny Hannon, Stubby Stubblefield
- 1940: George Bailey
- 1948: Ralph Hepburn
- 1949: George Metzler
- 1953: Chet Miller
- 1955: Manuel Ayulo
- 1957: Keith Andrews
- 1959: Jerry Unser, Bob Cortner
- 1961: Tony Bettenhausen (praktyka)
- 1966: Chuck Rodee
- 1968: Mike Spence
- 1972: Jim Malloy
- 1973: Art Pollard (praktyka)
- 1982: Gordon Smiley (rozgrzewka w czasie kwalifikacji)
- 1992: Jovy Marcelo (praktyka)
- 1996: Scott Brayton (praktyka)
- 2003: Tony Renna (prywatne październikowe testy Firestone)
Służby
Mechanicy, którzy zginęli w czasie wyścigu Indianapolis 500
- 1909: Harry Holcomb, Claude Kellum (wyścig na krótszym dystansie)
- 1911: Sam Dickson
- 1919: Robert Bandini, Nicholas Molinero
- 1930: Paul Marshall
- 1933: G.L. "Monk" Jordan
Mechanicy, którzy zginęli podczas treningów
- 1931: Clarence Grover
- 1932: Harry Cox
- 1933: Bob Hurst
- 1934: Robert Hahn
- 1935: Leo Whitaker
- 1937: Albert Opalko
- 1939: Lawson Harris
Personel w trakcie wyścigu
- 1937
- George Warford (strażak); Indianapolis, Indiana
- Otto Rhode (członek zespołu), Toledo.
- 1961
- John Masariu (strażak); Danville, Indiana
- 1973
- Armando Teran; Santa Monica, Kalifornia – Po wypadku Swede Savage, Teran został przejechany przez straż pożarną. Teran pracował przy "lizaku" na pit stopie w zespole Grahama McRae'a.
Widzowie
Lista ofiar wyścigu
- 1909 (wyścig na krótszym dystansie)
- Homer Joliff; Franklin, Indiana
- James West, Indianapolis, Indiana
- 1923
- Bert Shoup; Lafayette Indiana
- 1938
- Everett Spence; Terre Haute Indiana
- 1960
- Fred Linder; Indianapolis, Indiana (zawaliło się prowizoryczne rusztowanie)
- William Craig, Zionsville Indiana (zawaliło się prowizoryczne rusztowanie)
- 1987
- Lyle Kurtenbach; Rothschild, Wisconsin (Tony Bettenhausen Jr. stracił koło na trzecim zakręcie. Chwilę później Roberto Guerrero uderzył w oponę, ta natomiast wystrzeliła w górę i poleciała w najlepsze trybuny "K", po czym spadła na Kurtenbacha.
Przypadkowe ofiary poza torem
- 1931
- Wilbur Brink; Indianapolis – Brink miał 12 lat, gdy bawił się na swoim podwórku położonym obok toru. Gdy doszło do wypadku, koło jednego z samochodów odbiło się i przeleciało przez płot spadając i zabijając chłopca.
Bibliografia
- Racing Is a Sport – But It’s Not a Game. indymotorspeedway.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-10)].
Linki zewnętrzne
Zobacz multimedia związane z tematem: Indianapolis 500 |
- Oficjalna strona Indy 500 (ang.)
- p
- d
- e
|
- p
- d
- e
- p
- d
- e
- Britannica: sports/Indianapolis-500