Hans Asperger

Ten artykuł od 2021-08 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Hans Asperger
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

18 lutego 1906
Hausbrunn

Data i miejsce śmierci

21 października 1980
Wiedeń

Zawód, zajęcie

lekarz pediatra, psychiatra

Multimedia w Wikimedia Commons

Hans Asperger (ur. 18 lutego 1906 w Hausbrunn, zm. 21 października 1980 w Wiedniu) – austriacki lekarz pediatra, psychiatra. Od jego nazwiska pochodzi nazwa zaburzenia zespół Aspergera.

Życiorys

Hans Asperger urodził się w rodzinie rolników niedaleko Wiednia. Już od najmłodszych lat wykazywał talent do języków. Po zdaniu matury o profilu humanistycznym studiował medycynę na uniwersytecie w Wiedniu, gdzie obronił doktorat w 1931. W 1932 zatrudnił się w uniwersyteckiej klinice dziecięcej. W 1934 przeniósł się do szpitala psychiatrycznego w Lipsku. Istnieją dowody, że aktywnie uczestniczył w akcji T4, polegającej na eksterminacji dzieci chorych psychicznie[1][2].

Od 1943[3] był lekarzem wojskowym w oddziałach okupujących Chorwację. W 1944, po opublikowaniu swojego artykułu na temat objawów autyzmu, otrzymał etat na Uniwersytecie Wiedeńskim. Krótko po zakończeniu wojny został dyrektorem miejskiej kliniki dla dzieci i szefem uniwersyteckiej katedry pediatrii, którą to funkcję piastował przez kolejne 20 lat. W 1964 został dyrektorem wioski dziecięcej SOS w Hinterbrühl. Asperger jest autorem ponad 300 publikacji z zakresu psychologii.

Zespół Aspergera

 Osobny artykuł: Zespół Aspergera.

Pierwsze studium zespołu, nazwanego później jego imieniem, Asperger opublikował w 1944. W studium tym, na przykładzie czwórki małych pacjentów, opisał objawy autystycznej psychopatii. Zachowania pacjentów charakteryzowały się brakiem empatii, niezdolnością do tworzenia więzi emocjonalnych (np. przyjaźni) z otoczeniem, zaburzeniami motorycznymi i pochłonięciem swoimi wąskimi zainteresowaniami. Asperger wyrażał się z tego powodu o swoich pacjentach „mali profesorowie”, sądził też, że wykorzystają swoje szczególne talenty w dorosłym życiu.

Archiwum Aspergera zawierające wiele jego nieopublikowanych prac uległo zniszczeniu pod koniec wojny. Do końca swojego życia Asperger publikował niemal wyłącznie po niemiecku, a jego prace rzadko były tłumaczone na angielski. Spowodowało to, że, w odróżnieniu na przykład od dzieł Leo Kannera, dorobek Aspergera był mało znany wśród psychiatrów. Dopiero w 1981 brytyjska badaczka Lorna Wing użyła terminu „zespół Aspergera” i spowodowała zainteresowanie się dziełami Austriaka.

Dzieła (wybór)

Wśród prac opublikowanych przez H. Aspergera znajdują się[4]:

  • Das psychisch abnormale Kind, w: Wiener klinische Wochenzeitschrift, 51 1938, s. 1314–1317
  • Die „Autistischen Psychopathen” im Kindesalter., [w: Archiv für Psychiatrie und Nervenkrankheiten 117 (1944) 73-136]
  • Die medizinischen Grundlagen der Heilpädagogik, [w:] Mitschrift für Kinderheilkunde, Band 99, Wien 1950, s. 105–107
  • Heilpädagogik, Wien 1952
  • Erlebtes Leben, Fünfzig Jahre Pädiatrie, w: Pädiatrie und Pädiologie, 12 1977, s. 214–223

Przypisy

  1. HerwigH. Czech HerwigH., Hans Asperger, National Socialism, and “race hygiene” in Nazi-era Vienna, „Molecular Autism”, 19 kwietnia 2018 [dostęp 2018-04-19] .
  2. Simon Baron-Cohen: The truth about Hans Asperger’s Nazi collusion. nature.com, 8 maja 2018. [dostęp 2018-05-22]. (ang.).
  3. Hans Asperger. Obrońca niepełnosprawnych dzieci czy nazistowski zbrodniarz? [online], menway.interia.pl [dostęp 2020-05-20]  (pol.).
  4. Materiały dot. Hansa Aspergera. Katalog Niemieckiej Biblioteki Narodowej. [dostęp 2018-05-22]. (niem.).

Bibliografia

  • Lorna Wing: Asperger’s syndrome: a clinical account., [w: PsycholMed 11 (1981) 115-129]
  • Tony Attwood: Das Asperger-Syndrom: Ein Ratgeber für Eltern. Trias – Verlag / Georg Thieme, Stuttgart 2000, s. 240
  • Asperger, M.: Zum Sehen geboren, Zum Schauen bestellt... Hans Asperger 1906-1980, Leben und Werk, [w:] Heilpädagogik, 49 2006/H.3, s. 2–11
  • Manfred Berger: Hans Asperger – Sein Leben und Wirken, [w:] heilpaedagogik.de 2007/H. 4, s. 29–32
  • Klein, F./Neuhäuser, G.: Heilpädagogik als therapeutische Erziehung, München 2006
  • Hans Asperger assisted Nazi regime of euthanasia, report claims – Irish Times 19/04/2018
  • Adam A. Zych (Hrsg.), Encyklopedia starości, starzenia się i niepełnosprawności. Thesaurus Silesiae, Katowice 2017, t. 1, ISBN 978-83-60781-25-8, s. 116–117
  • ISNI: 0000000109592282
  • VIAF: 20750388
  • LCCN: n83828991
  • GND: 129015547
  • NDL: 00431840
  • BnF: 12365052n
  • SUDOC: 081403275
  • SBN: SBLV005986
  • NKC: mzk2013791049
  • NTA: 069513384
  • BIBSYS: 90611775
  • CiNii: DA01800046
  • PLWABN: 9810604095205606
  • NUKAT: n01013586
  • J9U: 987007343139705171
  • NSK: 000115784
  • CONOR: 61584227
  • LIH: LNB:SuA;=Bf
  • WorldCat: lccn-n83828991