Batik

Ten artykuł dotyczy techniki malarskiej. Zobacz też: Batik (program).
Suknia batikowa
Kobieta z lustrem
Informacje w projektach siostrzanych
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Definicje słownikowe w Wikisłowniku

Batik – technika malarska polegająca na nakładaniu wosku i kąpieli tkaniny w barwniku, który farbuje jedynie miejsca niepokryte warstwą wosku. Dla uzyskania specjalnych efektów proces woskowania i farbowania można powtarzać wielokrotnie.

Wzory na tkaninie, najczęściej bawełnianej, uzyskuje się przez pokrywanie płótna gorącym woskiem. Używa się do tego pędzla, patyczka, szpatułki i tjantingu (przyrządu do malowania na tkaninach). Następnie tkaninę zanurza się w zimnej kąpieli barwiącej. Miejsca pokryte woskiem pozostają niezabarwione. Po wysuszeniu można nałożyć kolejną woskową fazę wzoru i ponownie barwić w ciemniejszym barwniku. Czynność tę powtarza się wielokrotnie. Po wykonaniu projektowanego wzoru tkaninę prasuje się przez biały papier. Batik to technika wykonywana przez pokolenia, najbardziej popularna w Indonezji i innych krajach Azji, gdzie najczęściej do formowania pozycji batiku używa się skór zwierzęcych.

W roku 2009 indonezyjski batik został wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO[1].

Technologią farbiarstwa tkanin zajmowało się Stowarzyszenie Warsztaty Krakowskie w I połowie XX wieku. Antoni Buszek prowadził w Krakowie pracownię batiku, zatrudniając dziewczęta z podkrakowskich miejscowości, które potem prowadziły indywidualną działalność artystyczną[2].

Przypisy

  1. Intangible Heritage Home - intangible heritage - Culture Sector - UNESCO [online], www.unesco.org [dostęp 2017-11-22]  (ang.).
  2. Szczerski 1998 ↓, s. 139.

Bibliografia

  • Jan Małecki: Kraków przed stu laty. Głos w dyskusji - Andrzej Szczerski. Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 1998.
Kontrola autorytatywna (Kultura Indonezji):
  • LCCN: sh85012377
  • GND: 4004681-3
  • NDL: 01137846
  • BnF: 12082802g
  • SUDOC: 029140188
  • NKC: ph118783
  • BNE: XX528053
  • J9U: 987007284630505171
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: technology/batik
  • БРЭ: 1864466
  • Catalana: 0083686