Bartholomeus Spranger

Autoportret (1580–1585)

Data i miejsce urodzenia

21 marca 1546
Antwerpia

Data i miejsce śmierci

sierpień 1611
Praga

Narodowość

niderlandzka

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

manieryzm

Multimedia w Wikimedia Commons

Zobacz multimedia związane z tematem: Bartholomeus Spranger

Bartholomeus Spranger (ur. 21 marca 1546 w Antwerpii, zm. w sierpniu 1611 w Pradze) – niderlandzki malarz, rysownik i rytownik okresu późnego manieryzmu.

Był synem zamożnego kupca. Uczył się u mistrzów antwerpskich Jana Mandyna, Fransa Mostaerta i Cornelisa van Dalema. Ok. 1565 wyjechał do Francji (Lyon, Paryż), a następnie do Włoch (Mediolan, Parma, Rzym), gdzie pracował dla kardynała Farnese i papieża Piusa V. Jego włoskimi współpracownikami byli bracia Federico i Taddeo Zuccaro. W 1575 został nadwornym malarzem cesarza Maksymiliana II, a później jego następcy Rudolfa II w Pradze. W 1602 podróżował do Antwerpii, Amsterdamu i Haarlemu.

Tworzył głównie kompozycje mitologiczne i alegoryczne. Wykonywał też malowidła ścienne i obrazy ołtarzowe. Jego dzieła cechuje wyszukana erotyka, wyrafinowana elegancja póz i gestów, wydłużone proporcje i manierystyczna kolorystyka. Oddziałali na niego Frans Floris, Parmigianino i Correggio. Jego prace zostały rozpowszechnione dzięki grafikom Hendrika Goltziusa. Biogram artysty umieścił Karel van Mander w dziele Het Schilder-Boeck (Haarlem, 1604).

Dzieła

Z tym tematem związana jest kategoria: Obrazy Bartholomeusa Sprangera.

Alegoria sprawiedliwości i roztropności – 1599-1600, 131 x 106 cm, Luwr, Paryż
Angelika i Medoro – ok. 1600, 108 x 80 cm, Stara Pinakoteka, Monachium
Apollo i Muzy – po 1590, 37 x 49 cm, Kunsthistorisches Museum, Wiedeń
Autoportret – ok. 1600, 54 x 43 cm, Galeria Uffizi, Florencja
Chrzest Chrystusa – 1603, 102 x 88 cm, Muzeum Narodowe we Wrocławiu
Epitafium złotnika Nicolausa Müllera – ok. 1592, 240 x 160 cm, Galeria Narodowa w Pradze
Glaukos i Scylla – ok. 1581, 110 x 81 cm, Kunsthistorisches Museum, Wiedeń
Herkules, Dejanira i centaur Nessus – 1580-82, 112 x 82 cm, Kunsthistorisches Museum, Wiedeń
Jupiter i Antiope – ok. 1596, 120 x 89 cm, Kunsthistorisches Museum, Wiedeń
Odyseusz i Kirke – 1590, 108 x 72 cm, Kunsthistorisches Museum, Wiedeń
Pejzaż górski – ok. 1590, Staatliche Kunsthalle, Karlsruhe
Pokłon Trzech Króli – ok. 1595, 200 x 144 cm, National Gallery w Londynie
Salmakis i Hermafrodyta – 1585, 111 x 81 cm, Kunsthistorisches Museum, Wiedeń
Św. Katarzyna – ok. 1585, 86,5 x 65 cm, Gemäldegalerie, Berlin
Vanitas – ok. 1600, 67 x 96,5 cm, Zamek Królewski na Wawelu, Kraków
Wenus i Adonis – ok. 1586, 135 x 109 cm, Rijksmuseum, Amsterdam
Wenus i Adonis – ok. 1597, 163 x 104 cm, Kunsthistorisches Museum, Wiedeń
Wenus i Merkury – ok. 1585, 110 x 72 cm, Kunsthistorisches Museum, Wiedeń
Wenus, Merkury i Kupidyn – 1597, 89 x 69 cm, Germanisches Nationalmuseum, Norymberga
Wenus i Wulkan – ok. 1610, 140 x 95 cm, Kunsthistorisches Museum, Wiedeń
Wulkan i Maja – 1575-80, 23 x 18 cm, Kunsthistorisches Museum, Wiedeń

Bibliografia

WendyW. Beckett WendyW., 1000 arcydzieł, EwaE. Gorządek (tłum.), Warszawa: Arkady, 2001, ISBN 83-213-4218-3, OCLC 749354342 .
Oksfordzki leksykon sztuki, IanI. Chilvers (oprac.) i inni, Warszawa: Arkady, 2002, ISBN 83-213-4157-8, OCLC 749307549 .
Andrzej Dulewicz, Encyklopedia sztuki niemieckiej, Warszawa: WAiF ; Wydaw. Nauk. PWN, 2002, ISBN 83-01-13637-5
Robert Genaille, Maciej Monkiewicz, Antoni Ziemba, Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe; Wydaw. Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-221-0686-6.
Leksykon malarstwa od A do Z, Warszawa: Muza S.A., 1992, ISBN 83-7079-076-3
Christine Stukenbrock, Barbara Toepper, Arcydzieła malarstwa europejskiego, Koenigswinter: h. f. ullmann, 2007, ISBN 978-3-8331-2131-9
Sztuka świata, t. 13, Leksykon L-Z, Warszawa: Arkady, 2000, ISBN 83-213-4135-7
Stefano Zuffi, Wielki słownik malarzy, t. 4, Warszawa: HPS, 2006, ISBN 83-60688-18-4