Akwila z Synopy

Palimpsest z tekstem 2 Księgi Królewskiej w przekładzie Akwili
Zależność pomiędzy starożytnymi przekładami i recenzjami Starego Testamentu z zaznaczonym tłumaczeniem Akwili

Akwila z Synopy – żyjący na początku II wieku prozelita żydowski, uczeń rabina Akiby ben Josefa.

Życiorys

Akwila jest tłumaczem przekładu Biblii hebrajskiej na język grecki, który wykonał około 130 roku n.e. Pracy tej podjął się z inicjatywy rabinów, którzy zamierzali tym przekładem zastąpić w Synagodze Septuagintę szeroko wykorzystywaną w Kościele wczesnochrześcijańskim. Przekład Akwilii został wykorzystany przez Orygenesa w jego Hexapli, z której do dziś zachowały się tylko fragmenty. Przekład ten obok Septuaginty, przekładu Symmachusa i Teodocjona Orygenes umieścił również w oddzielnej pracy zwanej Tetrapla[1]. Przekład Akwili w przeciwieństwie do Septuaginty cechuje literalizm oraz dosłowność w stosunku do tekstu hebrajskiego. Owo tłumaczenie dosłownie wierne oryginałowi posłużyło polemice z chrześcijanami, którzy odwoływali się do wcześniejszego przekładu Septuaginty, zbyt dowolnego zdaniem żydowskich uczonych[2].

Zachowane manuskrypty

W 1897 roku sprowadzono do Biblioteki Uniwersyteckiej w Cambridge fragmenty dwóch kodeksów z przekładem Akwili. Pierwszy oznaczany jako AqBurkitt został znaleziony w synagodze kairskiej w Egipcie a zawiera fragmenty 1 Królewskiej 20,7-17 oraz 2 Królewskiej 23,12-27. Został on opublikowany przez Francisa C. Burkitta w jego pracy Fragments of the Books of Kings According to the Translation of Aquila, Cambridge, 1898, str. 3-8. Jest to palimpsest datowany na koniec V wieku n.e. lub na początek VI wiek n.e. Drugi oznaczany jako AqTaylor zawiera fragmenty Psalmów 90–103. Fragmenty te zostały opublikowane przez Charlesa Taylora w jego pracy Hebrew-Greek Cairo Genizah Palimpsests (Cambridge, 1900, s. 54-65). Ten kodeks datuje się na drugą połowę V wieku n.e. lub na początek VI wieku n.e. ale nie później. Zarówno jeden jak i drugi kodeks cechuje używanie imienia Bożego zapisywanego literami hebrajskimi[3][4].

Przypisy

  1. Euzebiusz z Cezarei Historia Ecclesiastica VI/16:4
  2. JanJ. Wierusz-Kowalski JanJ., Wczesne chrześcijaństwo I-X wiek, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985, s. 40, ISBN 83-03-00985-0, ISBN 83-03-00986-9, OCLC 69374139 .
  3. Francis Crawford Burkitt: Fragments of the Books of Kings According to the Translation of Aquila. Cambridge: Cambridge University Press, 1898, s. 3-8. (ang.).
  4. Charles Taylor: Hebrew-Greek Cairo Genizah Palimpsests. Cambridge: Cambridge University Press, 1900, s. 54-65. (ang.).

Bibliografia

Marcel Simon przekład Eligia Bąkowska: Cywilizacja wczesnego chrześcijaństwa I-IV w.. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1981, s. 389 i 462. ISBN 83-06-00598-8. (pol.).

Linki zewnętrzne

  • Faksymile kodeksu AqBurkitt. areopage.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-15)].
  • Fragment Ps 103,6 z kodeksu AqTaylor. areopage.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-15)].
  • ISNI: 000000038215358X
  • VIAF: 22932378, 361159474048227660126, 1875168453531466300001, 289667612
  • LCCN: n96116126
  • GND: 118503758
  • BnF: 16197009t
  • BIBSYS: 90942091
  • J9U: 987007257867705171
  • WorldCat: viaf-22932378
  • PWN: 3867180
  • Britannica: biography/Aquila-ancient-biblical-scholar
  • БРЭ: 1806395
  • SNL: Aquila_-_bibeloversetter
  • Catalana: 0004594