7 Łużycka Dywizja Piechoty

Ten artykuł dotyczy 7 Łużyckiej Dywizji Piechoty. Zobacz też: inne dywizje piechoty noszące numer 7.

7 Dywizja Piechoty

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1944
Rozformowanie	1956
Nazwa wyróżniająca	Łużycka[a]
Tradycje
Nadanie sztandaru	21 stycznia 1945[2]
Kontynuacja	7 Łużycka DD 7 Pomorska BOW
Dowódcy
Pierwszy	płk Tadeusz Piotrowski
Ostatni	płk Zbigniew Ohanowicz
Działania zbrojne
Operacja łużycka Operacja praska Akcja Wisła
Organizacja
Numer	JW 2812[b][3]
Dyslokacja	Gliwice[4] Bytom
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	2 Armia WP Śląski Okręg Wojskowy 11 Korpus Piechoty 11 Korpus Armijny[4]
Skład	33 pułk piechoty 35 pułk piechoty 37 pułk piechoty 38 pułk artylerii lekkiej
Odznaczenia

7 Łużycka Dywizja Piechoty (7 DP) – związek taktyczny piechoty ludowego Wojska Polskiego.

Formowanie dywizji

Dywizja została sformowana w okresie od września do października 1944 w rejonie Krasnegostawu oraz od października do stycznia 1945, rejonie Radzynia Podlaskiego, w składzie 2 Armii WP. Struktura organizacyjna i obsada personalna przedstawiała się następująco^[5]:

• Dowództwo 7 Dywizji Piechoty
• 19 pułk piechoty → 31 pułk piechoty → 37 pułk piechoty)
• 20 pułk piechoty → 33 Nyski pułk piechoty
• 21 pułk Piechoty → 35 pułk piechoty
• 38 pułk artylerii lekkiej

W czasie formowania dywizji w jej szeregach doszło do największej dezercji w ludowym Wojsku Polskim. W nocy z 12 na 13 października, w rocznicę bitwy pod Lenino, z szeregów 31 pp zdezerterowało 2 oficerów oraz 665 żołnierzy i podoficerów (26% stanu pułku), na wieść o przegrupowaniu dywizji. W wyniku tego zdarzenia rozformowano 31 pp (numerację 31 w ludowym WP przywrócono dopiero 13 kwietnia 1963), a w jego miejsce sformowano 37 pp i zmieniono dowódcę dywizji.

Marsze i działania bojowe

16 kwietnia 1945 dywizja sforsowała Nysę Łużycką na południe od Rothenburga. Po przełamaniu pierwszej linii obrony niemieckiej dywizja zaległa. 33 pp prowadził ciężkie boje o miejscowości Lodenau i Neusorge. Pod koniec dnia dywizja zdobyła przyczółek szerokości 3 km i głębokości 1 km. 17 kwietnia sytuacja nie uległa zmianie. 18 kwietnia dywizja uzyskała niewielkie sukcesy. W dniach 19-20 kwietnia walczyła o Rietschen i Daubitz. W następnych dniach dywizja wyszła na rubież Tzschelln-Boxberg-Hirschwalde-Sproitz. 24 kwietnia walczyła z niemieckim przeciwnatarciem.

Sztandar dywizji

21 stycznia 1945 w Radzyniu Podlaskim odbyła się ceremonia wręczenia sztandaru 7 DP ufundowanego przez społeczeństwo miasta i powiatu radzyńskiego. Sztandar wręczył dowódca 2 Armii, gen. dyw. Karol Świerczewski^[6].

Opis sztandaru

Płat o wymiarach 95x116 cm, obszyty z jednej strony żółtą frędzlą i z czterech stron obszyty złotym galonem, przymocowany do drzewca za pomocą dziesięciu kółek metalowych. Głowica w kształcie orła wspartego na kuli. Drzewce z jasnego politurowanego drewna. Do drzewca przywiązana wstęga biało-czerwona i wstęga Orderu Czerwonego Sztandaru^[6].

Strona główna

Na czerwonym adamaszku haftowany biało-szarą nicią orzeł^[c]. Pod orłem gałązki laurowe i dębowe haftowane żółto-brązową nicią oraz napis: "HONOR I OJCZYZNA"^[6].

Strona odwrotna

Na białym adamaszku haftowane żółto-brązową nicią data, gałązki lauru i napis: "11.XI. 1944 7 D.P. DAR POWIATU RADZYŃSKIEGO"^[6].

Dywizja w okresie pokoju

Po zakończeniu działań wojennych w składzie 2 Armii WP od 10 czerwca 1945 przystąpiła do ochrony granicy zachodniej na odcinku Mużaków – Kopaczów. Sztab rozlokowano w Lubaniu. Dowództwa pułków stacjonowały w : 33 pp w Mirsku, 35 pp w Zgorzelcu, 37 pp w Bogatyni, 38 pal w Jędrzychowicach. 4 lipca 1945 dekretem Rady Najwyższej ZSRR została odznaczona Orderem Czerwonego Sztandaru^[2]. Zgodnie z rozkazem organizacyjnym Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego nr 0305/Org. z 10 listopada 1945 dywizja przeszła na etaty pokojowe^[7]. W 1947 część pododdziałów weszła w skład Grupy Operacyjnej "Wisła"

Skład i rozmieszczenie w 1949 (przed przekazaniem z OW IV do OW V)

• Dowództwo 7 Łużyckiej Dywizji Piechoty – Bytom
• 33 Nyski pułk piechoty – Nysa
• 35 pułk piechoty – Tarnowskie Góry
• 37 pułk piechoty – Chorzów
• 38 Łużycki pułk artylerii lekkiej – Koźle
• 10 dywizjon artylerii przeciwpancernej – Tarnowskie Góry
• 18 batalion saperów – Bytom
• 27 kompania łączności – Bytom

W 1951 przeniesiono dywizję na etaty dywizji piechoty typu B "konna mała"^[8].

Rozporządzeniem nr 0026/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 4 września 1956 7 Łużycka Dywizja Piechoty została przeformowana na 2 Warszawską Dywizję Zmechanizowaną. Sztab dywizji stacjonował w Nysie.

 Osobny artykuł: 2 Warszawska Dywizja Zmechanizowana.

Żołnierze dywizji

Dowódcy dywizji^[9] 

• płk Stiepan Pietrowski (25 VIII – 13 IX 1944)^[2]
• płk Iosif Mieldier (13 września – 15 października 1944; w polskich źródłach także jako Józef Melder)^[2]
• płk Mikołaj Prus-Więckowski (15 X 1944 – 01 VI 1945)^[2]
• płk Paweł Jaroszenko (01 VI 1945 – 01 IV 1946)
• gen. bryg. Włodzimierz Kierp (01 IV – 15 VII 1946)
• płk Stefan Szlaszewski (15 VII 1946 – 01 II 1947)
• płk dypl. Jan Kobylański (01 II 1947 – 30 VI 1947)
• gen. bryg. Marian Turkowski (14 VII 1947 – 10 IX 1948)
• ppłk Piotr Grabowski (1948 – 1950)
• ppłk dypl. Jan Szamotulski (1955)
• płk Zbigniew Ohanowicz (1956)

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Wanda Bigoszewska, Henryk Wiewióra: Sztandary ludowego Wojska Polskiego 1943 – 1974. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1974.
• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
• Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej, T. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.
• [red.] Stanisław Stąpor: Organizacja i działania bojowe ludowego Wojska Polskiego w latach 1943-1945. Szkolenie, przegrupowania i działania bojowe 2 Armii WP. Wybór materiałów źródłowych. Tom III. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.
• Wiesław Mąsior: Dowódcy dywizji Wojska Polskiego. Profesjonalne Forum Wojskowe. Serwis-militarny.net, 2005. [dostęp 2018-02-05].
• Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.