In de kansrekening en de statistiek is de momentgenererende functie van een stochastische variabele
een functie waarmee, mits deze gedefinieerd is, de momenten van
kunnen worden bepaald. De momentgenererende functie geeft daarmee een alternatieve mogelijkheid om de kansverdeling van
te analyseren. Anders dan de karakteristieke functie, die altijd bestaat en die nauw verwant is aan de momentgenerende functie, is deze laatste niet voor elke
gedefinieerd.
Definitie
De momentgenererende functie van de stochastische variabele
is de functie die voor reële
gegeven wordt door:
![{\displaystyle M_{X}(t)={\mathrm {E} }\left(e^{tX}\right)}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/d1ab0a22983877f9641373c0ad558af608f48d47)
mits deze verwachtingswaarde bestaat. De momentgenererende functie kan dan als Riemann-Stieltjes-integraal worden berekend:
![{\displaystyle M_{X}(t)=\int _{-\infty }^{\infty }e^{tx}\ dF_{X}(x)}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/542208a9822305d0855e88ae3584f1571b8d8568)
waarin
de verdelingsfunctie van
is.
Er geldt dus:
![{\displaystyle M_{X}(t)={\mathrm {E} }\left(1+xt+{\frac {x^{2}}{2!}}t^{2}+\ldots \right)=\mu _{0}+\mu _{1}t+{\frac {\mu _{2}}{2!}}t^{2}+\ldots }](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/e6724e95f9364922ce0f3857cc63da6491d1129b)
waarin
het
-de moment van
is. De momentgenererende functie is daarmee de voortbrengende functie van de rij
.
Als de momentgenererende functie bestaat in een interval rond
, genereert de momentgenererende functie de momenten van
als volgt:
.
Voorbeelden
Normale verdeling
Voor de normale verdeling met parameters
en
is de momentgenererende functie:
![{\displaystyle M_{X}(t)={\frac {1}{\sigma {\sqrt {2\pi }}}}\int _{-\infty }^{\infty }e^{tx}e^{-{\frac {1}{2}}({\frac {x-\mu }{\sigma }})^{2}}\mathrm {d} x=e^{\mu t+{\frac {1}{2}}\sigma ^{2}t^{2}}.}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/c9272963875557d973b43e4aa2ee9d97a5568dc1)
Exponentiële verdeling
Voor de exponentiële verdeling met parameter
is de momentgenererende functie:
![{\displaystyle M_{X}(t)=\lambda \int _{0}^{\infty }e^{tx}e^{-\lambda x}\mathrm {d} x={\frac {\lambda }{\lambda -t}},\quad {\lambda >t}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/b1ac6a15d563bbb0533699e109206caefcd85d25)
Voor een rij onderling onafhankelijke en niet noodzakelijk gelijkverdeelde toevalsgrootheden
, wordt de momentgenererende functie van de gewogen som
![{\displaystyle S_{n}=\sum _{i=1}^{n}a_{i}X_{i},}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/55bf1ba75357e53861251060d7841d9a94909266)
waar de
constanten zijn, gegeven door
.
Verwant met de momentgenererende functie zijn enkele andere integraaltransformaties die voorkomen in de kansrekening, zoals de karakteristieke functie en de kansgenererende functie.
De cumulantgenererende functie is de logaritme van de momentgenererende functie.
Verband met laplacetransformatie
Als de kansdichtheid
van
bestaat, is
![{\displaystyle M_{X}(-t)}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/e5374386463a31864730a75f330e8148bcc41485)
de tweezijdige laplacegetransformeerde van
.