Sistema administratzaile

Sistemen administratzailea (ingelesez, sysadmin laburdura erabili ohi da) sistema informatiko bat egoki funtzionatzeko ardura duen pertsona da.

Esanahi zehatza aldatzen da. Sistema oso handi eta konplikatua dituzten erakundeetan, orokorrean, pertsonal informatikoa beraien espezialitatearen arabera bereizten dituzte. Kasu honetan, sistemen administratzaile bat sistema informatiko baten mantenuaren arduraduna da.

Sistemen administratzaile baten zereginak

Ardurak orokorrean honako hauek dira:

Segurtasun kopiak egin.
Sistema eragilea eguneratu, eta aldaketak konfiguratu.
Hardware eta software berria instalatu eta konfiguratu.
Erabiltzaile kontuak gehitu, borratu eta aldatu, pasahitzak berrezarri, eta abar.
Kontsulta teknikoak erantzun.
Segurtasunaren arduraduna.
Sistemaren konfigurazioa dokumentatzeko arduraduna.
Arazoen konpontzea.
Sistemaren konfigurazio optimoa.

Erakunde handietan, goian listatutako zereginetako batzuk hainbat sistemen administratzaileen artean banatzen da. Adibidez, eguneraketa berriak frogatu eta instalatuko dituen ardura duen pertsona edo talde bat egon behar da.

Erakunde txikiagoetan, administratzaile batek beste esparru batzuetara loturiko ardurak izan ditzake, ala nola:

Sostengu teknikoa.
Datu-baseen administratzailea.
Sareen administratzailea.
Sistemen administratzailea.
Segurtasunaren administratzailea.
Programatzailea.

Erakunde handietako sistemen administratzaileak, sistemen arkitektoak, sistemen ingeniariak eta sistemen diseinatzaile ez izateko joera dute. Arlo honetako rol askotan gertatzen den bezala, erakunde txikietan rol diferentzia ez daude oso mugatuak. Dena den, erakunde handietan ere senior sistema administratzaileak, ezagutza dute beste arlo hauetan, beraien lan-experientzi emaitza bezala.

Sistemen Administratzaile bihurtuz

Lanbide askoren aldean, ez dago bide bakarra sistemen administratzaile bihurtzeko. Eskola edo unibertsitate batzuk programa bereziak dituzte sistemen administratzaileentzat. Horregatik, sistemen administratzaile askok arlo ezberdinetako ezagutza orokorra daukate: Software ingeniaritza, sistema informatikoen administrazioa, etb. 2004ean Ipar-Ameriketako Estatu Batuetako bi unibertsitate bakarrik, Tufts eta Floridakoo Unibertsitate Estatalak administrazio sistemen postgradu programa bat zuten.

Gainera, sistema administratzaileen izaera praktikoan eta kode irekiko zerbitzari programetan oinarrituta, administratzaile asko arlo honetan modu autodidaktikoan sartzen dira

Orokorrean, administratu behar den sistemarekin esperientzia izatea eskatzen da. Kasu batzuetan, hautagaiak kontuan hartzeko ziurtagiri bat eskatzen zaie. Adibidez, Microsoft Windows sistema administratzaile izan nahi duen batek MCSA (Microsoft Certified System Administrator) edo MCSE (Microsoft Certified System Engineer) ziurtagiriak izatea espero da. Linux sistementzat, hiru ziurtagiri komun daude: LPI, RHCE eta Linux+. Programa espezializatuak erabiltzen dituzten arlo batzuetako sistemen administratzaileei esperientzia edo sistema hauetako ziurtagiriak eskatzen zaie

Erakundeak

BayLISA, San Francisco Bay Area
LOPSA, League of Professional System Administrators
SAGE
SAGE-AU (Australia)
SAGE-WISE (Wales, Ireland, Scotland, England)
SAGE-IE (Ireland)

Kanpo estekak

Ziurtagiri Erakundeak

BSD Certification
Comptia's Ziurtagiria
ITIL ITIL-ena
Red Hat's Certification Curriculum RHCE eta RHCA-rena
Linux Professional Institute LPICrentzako Linux sistemen administratzaile ziurtagiriak eskaintzen ditu
Microsoft Certification Page MCSE-rena
Sun Certification Page SCSA eta SCNA-rena

Liburuak

Linux, sistemaren eta sarearen administrazioa (UEU), 2003, Iñaki Alegria
Essential Systems Administration (O'Reilly), 3rd Edition, 2001, Æleen Frisch
The Practice of System and Network Administration (Addison-Wesley), 2001, Thomas A. Limoncelli eta Christine Hogan
Time Management for System Administrators (O'Reilly), 2005, Thomas A. Limoncelli
UNIX System Administration Handbook (Prentice Hall PTR), 3rd Edition, 2000, Evi Nemeth, Garth Snyder, Scott Seebass, Trent R. Hein